Page 180 - Voorwerk.indd
P. 180
Joodse raad in Oss konden zij blijven. Be- vergast in Sobibor. Zij zaten bij het eerst
gin april 1943 is het gezin niet met de an- volgende transport in de trein, op 20 juli.
dere Osse Joden meegegaan naar Vught, Voor dit gezin zijn struikelstenen geplaatst
maar ondergedoken, maar werd in juli in Oss.
1943 in Roosendaal opgepakt en naar In de trein van 13 juli zaten dus een broer
Westerbork gestuurd. Als eerste Jo, op en twee zusters Kaufman, Jöbke,
10 juli. Haar man Max en bijna 12-jarige Rachel en Jo, en twee van hun neven,
zoon Albert (4.8.1) kwamen daar pas een de broers Sam en Harry Andriesse.
week later, op 17 juli aan, toen Jo al was
Aankomst in Sobibor
De reis naar Sobibor, duurde drie volle dagen en was een zware beproeving. Het
einde ervan kondigde zich aan doordat de Grüne Polizei met pistool in de wagons
kwam en liet weten dat ze er bijna waren; bij aankomst zou iedereen kostbaarheden
als horloges, ringen en diamanten moeten inleveren. Dat konden ze nu maar beter bij
hen doen. Angstig gaven de meeste mensen daaraan gehoor. Dit alles maakte een on-
heilspellende indruk.
Kort daarna stopte de trein bij het stationnetje van Sobibor, buiten het eigenlijke kamp,
voor een houten poort. De komst van het transport was een half uur van te voren aan-
gekondigd bij de kampleiding. Onmiddellijk na die melding werd er alles op ingezet om
het hele proces van afwerking vlekkeloos en in hoog tempo volgens een vast patroon
te laten verlopen. Het perron binnen het kamp zelf was zo lang dat elf wagons tege-
lijk naar binnen konden. Dat betekende dat een deel ervan moest wachten. Het kan
dus zijn dat bij een of meerdere transporten de Gennepenaren lang op het station van
Sobibor in de wagons opgesloten zijn gebleven voordat ze het kamp binnen werden
gereden. Telkens werden elf wagons via een parallel lopend spoor door de locomotief
naar binnen gevoerd.
Zodra ze daar stonden werden de deuren opengesmeten en hoorden de versufte,
vervuilde en dorstige mensen in de wagens een woest geschreeuw. Met grove kracht-
termen werden ze uit de wagons gejaagd en met hun bagage in beweging gezet. Dit
gebeurde door ‘Arbeitshäftlingen’ van het ‘Bahnhofkommando’ die werden aangedre-
ven door SS-ers en ‘Oekraïners’. Die laatsen waren Russische krijgsgevangenen, die
hadden kunnen kiezen om dit werk te doen, of om anders in de kampen waar zij zaten
te verhongeren. Ze waren in een SS-kamp in Trawniki opgeleid, en werden dan ook vaak
Trawniki-Männer genoemd. Vaak overtroffen ze de SS in wreedheid. De bekendste van
hen is Iwan Demjanjuk. Het ‘Bahnhofkommando’ bestond uit jonge mannen uit voor-
gaande transporten die hiervoor waren uitgekozen. Door deze twee groepen het vuile
werk te laten doen kon de inzet van de SS zelf tot het uiterste beperkt blijven.
| HOOF DS TU K 5 | DE DE PO R T A T I E I N APR I L 1943 | 181
Hfdst-5.indd 181 21-10-18 16:39