Page 207 - Voorwerk.indd

7 Hoe bijzonder was Gennep?

Gennep was aan het begin van de bezetting een plaatsje, zoals er nog 300 in Nederland
waren, met een kleine joodse bevolkingsgroep van minder dan 50 personen. De helft
van hen waren leden van families, die daar al enkele generaties leefden, de andere
helft bestond uit immigranten, die vanaf 1933 uit Duitsland naar Nederland waren ge-
komen. De meesten van die laatste groep hebben Gennep in het begin van de bezetting
verlaten.

De deportaties vanuit Gennep vonden grotendeels plaats volgens het patroon van de
rest van Limburg, namelijk op twee data, 25 augustus 1942 en 9 april 1943. De be-
trokkenen kregen van te voren een oproep, in 1942 een dag van te voren, in 1943 tien
dagen van te voren. Zij zijn zelf naar de plaatsen gereisd, waar zij zich moesten melden,
Maastricht en Vught.
Eenzelfde patroon is te zien in de provincies Noord-Brabant en Utrecht, maar het
week sterk af van de werkwijze in de westelijke en noordelijke provincies. Daar vonden
de deportaties niet op een beperkt aantal data plaats, en kregen de betrokkenen niet
van te voren een oproep. De mensen werden er op onverwachte momenten uit hun
huizen gehaald. Een dergelijke razzia heeft in Limburg maar een keer plaats gevonden,
op 10 en 11 november 1942. Daarbij werden 124 Joden uit Limburg naar Westerbork
gebracht, maar niemand uit Gennep.
Een ander verschil van Limburg met veel andere provincies is dat daar al veel
Joden in de loop van de eerste helft van 1942 waren opgeroepen voor werkverschaffing
in kampen binnen Nederland. Op 2 en 3 oktober 1942 werden die kampen geruimd.
Degenen die er verbleven werden naar Westerbork gebracht en vandaar op transport
naar Auschwitz gesteld. Tegelijkertijd werden toen hun gezinsleden opgehaald en
eveneens naar Auschwitz gestuurd. In Limburg werd pas in september op zeer beperk-
te schaal begonnen met oproepen voor de werkkampen. En dus nadat degenen die
daarvoor het meest in aanmerking kwamen al op 25 augustus waren opgeroepen voor
werkverschaffing in Duitsland. In Gennep is toen niemand opgeroepen.

De gang van zaken bij de deportaties uit Gennep week op enkele punten af van die in
heel Limburg. Bij de deportatie van 25 augustus werd bij 600 van 1400 Limburgse Joden
een aangetekende oproep afgeleverd om zich de volgende dag in Maastricht te melden
met het oog op een keuring voor werkverschaffing in Duitsland. Ouderen boven de zes-
tig jaar, zieken en personen met bepaalde functies vielen daar buiten. Deze groep van
degenen die geen oproep kregen was in Gennep relatief groot.
Er vielen elf van de 28 Joden af vanwege de leeftijd van henzelf of hun echtgenote.
Daarnaast waren er drie personen die vrijgesteld werden vanwege hun functie. Die vrij-

| HOOF DS TU K 7 | HOE B I JZ ON DE R W A S G E N N E P? | 209

Hfdst-7.indd 209 21-10-18 16:50