Page 205 - Voorwerk.indd

Vertrek van een deportatietrein vanuit Westerbork naar Sobibor.

De verwachting van Fritz dat hij en Edith nu ook snel zouden moeten vertrekken kwam
niet uit. Zij kwamen in het weeshuis van Westerbork, waar ze het volgende half jaar
verbleven. Ze hadden het daar relatief goed, kregen iets meer te eten dan de rest van
het kamp en mochten pakjes ontvangen. Die pakjes kwamen ook daadwerkelijk vanuit
Dinxperlo. Oom Max had daar aan een verzetsstrijdster geld gegeven, waarvan die be-
taald werden.
De leider van het weeshuis op kamp Westerbork, Jehoshua Birnbaum wist bij elk
transport te voorkomen dat weeskinderen mee moesten, maar op 16 november 1943
ging het mis. Westerbork was toen al zo uitgedund dat het transport van die dag nog
niet vol was. Er werd op het laatste moment besloten dan maar kinderen van het wees-
huis mee te sturen. En zo gebeurde het. Fritz en Edith ontsprongen echter ook deze
keer de dans vanwege hun veronderstelde Engelse nationaliteit.

Op 11 januari 1944 moesten zij tenslotte ook weg. Tussen het vertrek van de weeskin-
deren op 16 november 1943 en dat van hen op 11 januari 1944 waren geen treinen uit
Westerbork vertrokken. Het eerste transport na de Kerstperiode ging niet naar een
van de vernietigingskampen, maar naar Bergen-Belsen. Een deel van dat kamp was
aangemerkt als een ‘Austauschlager’. Ter plaatse heette dat deel ‘Sternlager”, omdat
degenen die er verbleven hun eigen kleren mochten dragen met daarop de
Jodenster. Wie daar verbleef had kans uitgeruild te worden met Duitsers die in handen
waren van de Engelsen. Zij zouden dan naar Palestina gaan, dat toen nog Engels
mandaat gebied was.

206 | E N T OE N W A R E N Z E W E G | JO DE NVE R V OL G I NG I N E E N N OO R D-L I M B U R GS S T ADJ E |

Hfdst-6.indd 206 21-10-18 16:48