Page 76 - Voorwerk.indd

Hoe het met de andere immigranten gesteld was, is moeilijk te zeggen. Bernd Kölling
was, net als zijn zusters, vanwege zijn moeder joods. In het Bevolkingsregister stond
hij, anders dan zijn zusters, genoteerd als ‘N.I.’ Volgens zijn jongste zoon ging hij af en
toe naar sjoel om het minjan (tiental) vol te maken. Maar op zijn later aangelegde per-
soonskaart staat hij vermeld als R.K. Na de oorlog zou hij inderdaad katholiek worden.

Joodse bruiden en bruidegoms
Van Rens geeft aan dat onder de Limburgse Joden noodgedwongen steeds vaker
gemengde huwelijken voorkwamen. In Gennep was dat echter niet het geval. Van de
Gennepse families is maar één lid, Regina Andriesse, met een katholiek getrouwd. Maar
dat was op latere leeftijd en toen ze allang weg uit Gennep was. Zelfs de niet bepaald
orthodoxe fabrikanten Kann en David waren met joodse vrouwen getrouwd.

Zoals we zagen moesten de Gennepse Joden om joods te kunnen trouwen een partner
elders zoeken. De bezwaren tegen gemengde huwelijken zullen overigens van beide
kanten gekomen zijn, uit zowel joodse als niet-joodse hoek. In het katholieke Gennep
werden gemengde huwelijken, zacht gezegd, niet bevorderd.
Voor het vinden van een huwelijkspartner werd wel gebruik gemaakt van netwer-
ken. Die liepen kennelijk ook over de grens, langs zakelijke kanalen, zoals in hoofdstuk
1 is aangegeven. De regionale poerimbals die werden georganiseerd fungeerden even-
eens als een soort huwelijksmarkt. Dergelijke bals vonden plaats aan het einde van
het poerimfeest. Ze waren het joodse equivalent van carnaval, met dat verschil, dat het
joodse Poerim aan het einde van de Vasten plaats vond en de katholieke carnaval of
Vastenavond aan het begin er van. In Limburg waren overigens al voor de oorlog Joden
soms lid van reguliere carnavalsverenigingen.

In januari 1927 organiseerde de in
Boxmeer gevestigde joodse toneelver-
eniging Juliana, waarvan Jöbke Kaufman
bestuurlid was, in Hotel van Bergen een
‘Groote feestavond met Bal’. Dit werd
met een royale advertentie aangekon-
digd in het NIW en moest dus jonge
Advertentie in het NIW van de grote feestavond van Joden uit een groter gebied trekken.
Tooneelvereniging Juliana in hotel van Bergen op
15 januari 1927. Hebben Jöbkes zuster Jo en de in Box-
meer bij Lion en De Wijze werkzame
Max Snijders van Driel elkaar daar gevonden? In september 1929 is hun huwelijk in
Hotel van Bergen ingezegend. Of was de actieradius van dit soort feesten veel groter?
Immers tussen 1927 en 1930 zijn kort na elkaar vier kinderen uit het gezin Kaufmann
getrouwd, met partners uit Winterswijk, Leeuwarden, Poederoijen en Boxmeer. Zij wa-
ren op het moment van hun huwelijk al niet meer de jongsten.

| 75

Hfdst-2.indd 75 21-10-18 17:21