Page 74 - Voorwerk.indd

komst tegen de godsdienstvervolgingen in Rusland. Dit werd in Gennep georganiseerd
door de katholieke vereniging Jong Limburg. Israel van Baalen is in 1941 in Boxmeer
gestorven.

In 1939 werd in Gennep weer een nieuwe leraar benoemd, Levie Sajet. Voordien was hij
tweede voorzanger in Leeuwarden. Sajet bleef tot juli 1941 en werd toen in Valkenburg
benoemd. Wat de redenen van zijn komst naar en vertrek uit Gennep waren, is niet be-
kend. Ook niet of zijn bediening zich slechts tot Gennep uitstrekte. Fred Spiegel zegt in
zijn jeugdherinneringen, dat er in Gennep zo weinig Joden waren dat er geen synagoge
was en dat men op feestdagen in een particulier huis bijeenkwam. Kan het zijn dat de
synagoge toen al weer bouwvallig was?

Jo Kaufman en Max Snijders van Driel zijn
er in ieder geval in 1929 niet getrouwd. Hun
huwelijksinzegening vond plaats in Hotel van
Bergen. Maar dat hoeft niet te betekenen dat
zij niet in de Gennepse sjoel terecht konden,
want joodse huwelijken hoefden niet per
se in de synagoge te worden ingezegend.
Piet van Bergen was een biljartvriend van de
Huwelijksadvertentie in het NIW van 16 aug bruidegom en van Jöbke Kaufman, de broer
1929 voor het huwelijk in hotel van Bergen.
van de bruid.

Hoe orthodox?
Het is, gezien het voorgaande, niet de vraag
of de Gennepse Joden godsdienstig ortho-
dox waren, maar in welke mate. Ookdie
vraag is moeilijk te beantwoorden. Er zijn
daarover weinig berichten of aanduidingen.
We kunnen aannemen datde leden van de

Advertentie van de opening van de modewinkel familie Andriesse ook in de jaren 1930 nog
van Jülchen Andriesse-Jakobsohn. behoorlijk orthodox waren. Sjuul bleef bij-
voorbeeld op zaterdag altijd thuis. Maar te-
gelijkertijd werd de modewinkel van de vrouw van Harry Andriesse op een zaterdag in
1933 geopend. In advertenties voor die zaak is ook sprake van pinksteraanbiedingen,
terwijl Pinksteren niet bepaald een joods feest is.

Ook mag worden aangenomen dat de meeste Gennepse Joden, zeker de leden van de
autochtone families, in navolging van de meeste Joden in de mediene, koosjer kookten.
Maar er werd ook wel eens, min of meer verholen, van de spijswetten afgeweken. Var-
kensvlees werd dan aangeduid als komijnekaas. Mies Mooren vertelt dat zij en Nanny
Kaufman eens op een spekzwoerd zaten te kauwen. Toen Nanny’s vader dat zag zei hij:

| 73

Hfdst-2.indd 73 21-10-18 17:21