Page 73 - Voorwerk.indd

In 1917 blijkt haar vader Mozes Levi van
Leeuwen voorzitter van het kerkbestuur te
zijn. Als zodanig protesteerde hij in dat jaar
in de pers tegen antisemitische uitlatingen
die zouden zijn gedaan bij een bijeenkomst
van een Nijmeegse vereniging in Hotel
Verzett in de Niersstraat.

Het lijkt er echter op dat de joodse gemeen-
te in Gennep nooit een voorganger en gods-
dienstleraar heeft gehad, die exclusief in
Gennep werkzaam was. In september 1925
berichtte het NIW vanuit Boxmeer dat I. van
Baaren twaalf-en-half jaar geleden, dus
in 1912, benoemd was tot sjochet (ritueel
slachter), gazzan en onderwijzer. In die hoe-
danigheid gaf hij ook leiding aan de joodse
gemeentes in Grave, Cuijk en Gennep. Een
dergelijke combinatie van functies kwam in
Hotel Verzett in de Niersstraat in het begin van de 20 eeuw. veel plattelandsgemeenten voor.
e

Israel van Baalen was in 1866 in Almelo geboren en was in 1896 in Sint-Oedenrode ge-
trouwd met een zuster van Joseph Andriesse, Esther. Nadat hij in 1928 weduwnaar was
geworden, hertrouwde hij met Cornelia Colthof, geboren in Gorredijk, de plaats waar
ook Henriette Kaufman-Leefsma was geboren. Dit laat zien hoe ver de netwerken wel
reikten, waarbinnen Joden in Brabant en Limburg partners vonden.
Wiel van Dinter bericht in De Joden van Gennep 1650-1950 dat Van Baalen al
rond 1905 als godsdienstleraar in Gennep actief was. Hij kreeg daarvoor 100 gulden
per jaar van het kerkbestuur. Hij gaf aan negen kinderen les, van wie er vijf
kosteloos openbaar onderwijs genoten en tot de behoeftige stand be-
hoorden. Als familielid van de Gennepse familie
Andriesse ging Van Baalen dus ook wel eens voor
in de diensten in de Gennepse synagoge.
Voor de hoge feestdagen van september 1929
Joods Nieuwjaar was hij kennelijk niet
Advertentie in het NIW, waar gezocht beschikbaar want toen vroeg het kerkbestuur in
wordt naar een gazzan voor de hoge
feestdagen van 1929. het NIW om een gazzan voor de diensten, met
prijsopgave.
Bij het verslag van de gouden bruiloft van Joseph Andriesse en Carolina Kaufman in
1930 werd in het NIW vermeld dat Joseph gazzan en koster in Gennep was, maar dat
de feestpredicatie werd gehouden door de leraar van Boxmeer, Alexander Rubens, die
daar kennelijk naast van Baalen optrad. Rubens voerde ook het woord bij een bijeen-

72 | E N T OE N W A R E N Z E W E G | JO DE NVE R V OL G I NG I N E E N N OO R D-L I M B U R GS S T ADJ E |

Hfdst-2.indd 72 21-10-18 17:21