Page 147 - Voorwerk.indd

Dat had gekund. In Westerbork was op 26 en 27 augustus nog gelegenheid om brieven
te schrijven en aan iemand mee te geven. Het is ook bekend dat er gelegenheid werd
gegeven in de trein naar Auschwitz kaarten naar huis te sturen. Bedoeling daarvan
was om de gedeporteerden de illusie te geven, dat ze contact zouden houden met het
thuisfront. Maar de kaarten werden vervolgens niet bezorgd. Ook uit de werkkampen
zijn er brieven in Nederland aangekomen, meestal bij de Joodse Raad, die voor verdere
verspreiding zorg droeg.
Zeker in het geval van Werner Hertog was dat goed mogelijk geweest. Maar hij
wist natuurlijk niet waar zijn familie of relaties, zoals bijvoorbeeld de familie Kann, ver-
bleven en of ze nog leefden. In ieder geval niet meer op hun oude adres. Het kan zijn dat
er brieven uit de kampen bij familieleden zijn binnen gekomen. Maar omdat die later
ook zijn gedeporteerd en niet zijn terug gekeerd, zijn die berichten verloren gegaan.

Familie Kölling
Na 25 augustus 1942 bleven er dus nog 19 Joden in Gennep. Een van hen was
Hedwig Kölling-Hirschberg. Op 12 september 1942 werd bekend gemaakt dat de joodse
partij in een gemengd huwelijk van 15 tot 25 september de gelegenheid kreeg een ver-
klaring voor de vaststelling van een gemengd huwelijk af te leggen. Dat moest gebeuren
op het stadhuis ten overstaan van de burgemeester. Bewijsstukken dat inderdaad sprake
was van een gemengd huwelijk, zoals trouwboekje en persoonsbewijs, moesten worden
overlegd. Op basis van deze verklaring kon vrijstelling van tewerkstelling in Duitsland
verkregen worden. De betrokkene zou wel de Jodenster moeten blijven dragen en ook de
voorschriften omtrent het verkeer van Joden in het openbaar’ moeten blijven nakomen.

Hedwig Kölling heeft deze verklaring afgelegd en gold vanaf
12 oktober 1942 als vrijgesteld van tewerkstelling in Duitsland.
Kennelijk is kort daarna bepaald dat deze gemengd gehuwden
een open J in hun persoonsbewijs kregen en niet langer de Jo-
denster hoefden te dragen, tenminste als ze konden aantonen
dat ze onvruchtbaar waren. In veel gevallen betekende dit dat
zij zich moesten laten steriliseren. Vrouwen die ouder waren dan
45 jaar golden zonder meer als onvruchtbaar. Deze regeling gold
Hedwig Kölling dus ook voor Hedwig Kölling.
Bernd Kölling
Inmiddels ondervond de zoon van Hedwig, Bernd Kölling ook de nodige proble-men.
Als half-Jood was hij getrouwd met een kwart-joodse. Bovendien was hij Duitser, en
viel daardoor onder de Duitse wetgeving wat betreft gemengde huwelijken. Die be-
paalde dat dergelijke huwelijken verboden waren. Dit echtpaar was echter in 1938
in Nederland getrouwd. Op 15 augustus 1942 moest hij zich in verband daarmee bij
de Gestapo in Den Bosch melden. Daarbij gaf hij aan dat hij lid was van Deutsche
Arbeits-front (D.A.F.), wat niet waar was, maar wel zorgde dat hij vrijgelaten werd.

| HOOF DS TU K 4 | DE DE PO R T A T I E S I N 1942 | 147

Hfdst-4.indd 147 21-10-18 16:22