Page 146 - Voorwerk.indd

ingedeeld en gingen naar München en Neurenberg om daar puin te ruimen, maar de
meesten, ongeveer 2000, kregen al na enkele dagen bevel weer te vertrekken. Daar
was Werner ook bij.
Ze werden in kolentreinen met prikkeldraad als dak gepropt. De bodem van som-
mige wagons had een vorm waardoor zitten of staan haast onmogelijk was. Er waren
geen toiletten, er was geen eten en drinken, vaak stond de trein stil vanwege een
bombardement. Na twee dagen bereikte de eerste trein Weimar, waar een deel ervan
zodanig werd gebombardeerd, dat er onder de gevangenen 50 tot 100 doden vielen.
De meeste bewakers vluchtten. Veel gevangenen probeerden dat ook, maar de mees-
ten werden door de SS opgespoord en vermoord.
Enkele uren later reed er een tweede trein uit Gross Rosen Weimar binnen. Daarin
zaten vooral niet-Joden, maar ook een deel van de joodse mannen die uit Blechhammer
waren gekomen. Onder hen Werner Hertog. Vanuit Weimar gingen ze naar het nabij-
gelegen kamp Buchenwald. Daar verbleven normaal 20.000 gevangenen, grotendeels
niet-Joden, nu waren het er 50.000. Werner had twee barre tochten overleefd, eerst
twaalf dagen 200 kilometer door sneeuw en modder ploeterend van Blechhammer naar
het sinistere kamp Gross Rosen. Daarna, na een verblijf van enkele dagen daar, twee
dagen in een volgepropte kolenwagon, opnieuw zonder eten en drinken naar Buchen-
wald. Wat stond hem hier te wachten?

In Buchenwald
De mensen uit de tweede trein, waarin Werner had gezeten, werden eerst onder-
gebracht in een grote tent. De volgende dag moesten zij zich op de appèlplaats naakt
uitkleden, sommigen kwamen in de wasbarak, anderen kregen in de buitenlucht een
koude douche. Daarna werden ze gedesinfecteerd. Ze kregen ook een nieuw kampnum-
mer. Dat van Werner was 130667. Als zijn beroep werd geregistreerd ‘textielfabrikant’.
Na de registratie kwam hij in het ‘Kleine Kamp’, Sonderlager of Quarantaine lager,
speciaal bedoeld voor joodse nieuwkomers. De behandeling hier was slechter dan in
de kampgedeelten waar niet-joodse gevangenen zaten. De Joden sliepen in houten
bedbakken zonder stro, soms elf tot achttien mensen in een ruimte bedoeld voor vier
personen. De helft van hen lag met het hoofd naar de wand, de andere helft met het
hoofd naar het gangpad. Zij werden uitgehongerd, waardoor er per dag soms tot wel
50 mensen stierven. Bovendien brak er een tyfusepidemie uit. Uiteindelijk kwam het
dodental in enkele weken tijd op 5000. Onder hen ook Werner Hertog. Hij stierf op
29 maart 1945. Als doodsoorzaak staat op zijn kampkaart vermeld ‘Magen und
Darmkatthar’. Hij was 35 jaar oud. Met vele andere lijken is zijn lichaam met een vracht-
wagen naar een van de grote massagraven buiten het kamp gebracht.

Berichten na het vertrek
Is er in Gennep of bij familieleden elders na 25 augustus 1942 nog enig bericht van
de zes vertrokken joodse Gennepenaren binnen gekomen? Vanuit Westerbork, vanuit
de trein of vanuit een van de kampen waar de drie mannen terecht zijn gekomen?

146 | E N T OE N W A R E N Z E W E G | JO DE NVE R V OL G I NG I N E E N N OO R D-L I M B U R GS S T ADJ E |

Hfdst-4.indd 146 21-10-18 16:22