Page 42 - Voorwerk.indd

Duitsland in 1935 en gingen in Amsterdam wonen. In 1937 voegde Edith met haar echt-
genoot Ernest Baum en zoon Gerd (geboren 1933) zich bij hen. Ernest had in Gladbach
voor een de joodse textielfirma gewerkt en was, toen die firma gedwongen werd te slui-ten,
werkloos geworden. Door bemiddeling van Ediths vader, die handelaar in herenkleding
was, kon hij in Deventer een winkelpand huren, waarin hij een textielzaak opende, Het
Broekenparadijs. In maart 1938 gingen Ediths ouders Albert en Hedwig bij hen wonen.
Werner bleef al die tijd in Gennep. Hij behoorde tot de vertrouwelingen van Ernst
Kann. Toen deze eind 1939 weinig of niet meer in Gennep kwam trad hij als bedrijfs-
leider op. In die tijd kwam hij in pension bij Hotel de Kroon. Dit hing ook samen met het
overlijden van Sjuuls vrouw Emma. In de weekends was hij vaak bij de familie Kann in
Zandvoort.

Familie Kölling
Bernd Kölling kwam in 1935 naar Gennep en ging bij DACO werken. In het Westfaalse
Schwerte had hij een café gehad, maar de tapvergunning was hem als half-Jood
ontnomen. Volgens zijn zoon Frank was een belangrijke reden dat hij Duitsland
ver-liet het feit dat hij als half-Jood met Hildegard Stegeman, een vriendin van een
van zijn zusters, wilde trouwen. Hildegard was kwart-joods. Volgens de in 1935
ingevoerde Neurenbergse Wetten mocht dit niet. Hun huwelijk is uiteindelijk begin 1938 in
Gennep voltrokken. In 1939 werd hun oudste zoon Dirk geboren.
Een jaar na de komst van Bernd naar Gennep volgden zijn joodse moeder
Hedwig Kölling-Hirschberg en zijn half-joodse zuster Harriet. Zij zou later met Wim
Bouman uit Groningen trouwen en met hem een kapsalon aan de Spoorstraat
beginnen. Toen kwam ook zijn vader Josef Kölling vanuit Goch naar Gennep. De drie
zusters van Bernd, Ursula, Gisela en Hanne, waren in 1938 korte tijd in Gennep, maar
gingen al snel naar elders. Vanaf 1942/43 waren ze weer in Gennep.
De religieuze verhoudingen in deze familie lagen gecompliceerd. Vader Josef Kö-
lling was katholiek, zijn vrouw Hedwig was joods. Half-joodse Bernd stond in het Be-
volkingsregister vermeld als israëliet, zijn kwart-joodse vrouw als katholiek, evenals
zijn kwart-joodse kinderen. Van zijn vier half-joodse zusters stond de oudste Harriet
vermeld als katholiek, de drie andere als zonder godsdienst. Dat alles zou tijdens de
Duitse bezetting van grote betekenis worden voor de positie van de afzonderlijke leden
van de familie.
Alle leden van de familie hadden tijdens hun verblijf in Gennep de Duitse natio-
naliteit, behalve Harriet. Door haar huwelijk met Wim Bouman werd ze Nederlandse.

Familie Spiegel
Eind 1937 kwam de 47 jarige veehandelaar Adolf Spiegel met zijn vrouw Marta
Wolf (38) en twee dochters Margot (11) en Alice (9) uit Dinslaken naar Gennep. Hij had
al in 1936 met zijn gezin de stad waar zijn familie generaties lang de veehandel had
bedreven, verlaten en was naar Nederland gegaan. Eind 1937 kwam hij in Gennep, ging
er op Spoorstraat 127 wonen. Aanvankelijk verdiende hij de kost door het plaatsen van

| HOOF DS TU K 1 | JOO DS E F A M I L I E S I N G E N N E P | 41

Hfdst-1.indd 41 21-10-18 17:18