Page 43 - Voorwerk.indd

speelautomaten in cafés in en om Gennep. Toen dat door verordeningen in de meeste
gemeenten verboden werd, in Gennep begin 1938, begon hij een wisselkantoor. Door
het drukke grensverkeer liep dat goed en hij werd zelfs een concurrent van de Midden-
standsbank.
In Gennep werd ook verondersteld dat via zijn wisselkantoor Joden die het was
gelukt illegaal met deviezen Duitsland te verlaten werden geholpen, met name met
valse paspoorten. Jan van Banning vertelde in 1985 dat, toen de procureur-generaal in
Den Bosch hem op het matje had geroepen, omdat hij zich niet aan de landelijke richt-
lijnen hield op het gebied van toelaten van vluchtelingen, Adolf Spiegel zich prompt
door een Latijns-Amerikaans land liet machtigen tot het afgeven van visa. Daardoor
konden die in ieder geval voorlopig in Nederland blijven in afwachting van een mogelijk
vertrek naar Zuid-Amerika. Toen de procureur-generaal dat hoorde gaf hij Van Banning
opdracht bij Spiegel huiszoeking te laten doen. Die moest zijn activiteiten toen staken.

Arrestaties
Op 9 maart 1939 meldden de kranten dat
Spiegel en twee zwagers door de mare-
chaussee waren gearresteerd. Die zwagers
waren de echtgenoten van twee zusters
van Adolf, de broers Isidor en Maier Hes. Zij
kwamen uit Papenburg, vlak over de grens
ter hoogte van Boertange, en waren in af-
wachting van de documenten waarmee zij
met hun gezinnen via Genua naar Chili zou-
den kunnen reizen.
Begin maart 1939 werden de twee zwa-
gers door de marechaussee gearresteerd.
En daags daarna ook Adolf zelf. Of het hier
gaat om de door Van Banning genoemde
huiszoeking die in opdracht van de procu-
reur-generaal moest worden uitgevoerd is
niet duidelijk. In de Nederlandse kranten
werd hierover uitvoerig bericht. Maar de au-
toriteiten deden er kennelijk geheimzinnig
over. De pers bracht hun arrestatie in ver-
band met een zojuist opgerold netwerk in
Amsterdam, dat tegen forse betaling joodse
vluchtelingen van valse passen voorzag. Het
lijkt erop dat de Duitse politie was geïnfor-
meerd dat er bij Adolf in huis mannen wa-
ren die illegaal over de grens waren gegaan
met medeneming van deviezen. In de pers

42 | E N T OE N W A R E N Z E W E G | JO DE NVE R V OL G I NG I N E E N N OO R D-L I M B U R GS S T ADJ E |

Hfdst-1.indd 42 21-10-18 17:18