Page 195 - Voorwerk.indd

Wegwijzer naar kamp Westerbork. Er was toen Later werd een spoorlijn aangelegd tot in het
nog geen treinverbinding vanaf Hooghalen naar kamp Westerbork, zodat de Joden in het kamp
het kamp, zodat de Joden moesten lopen. uitstapten en ook rechtstreeks vanuit het kamp
Toen de nazi’s besloten hadden om Westerbork naar het oosten gingen. Deze spoorverbinding
verzamelplaats te maken voor de deportatie van werd op 2 november 1942 in gebruik genomen.
alle Joden en zigeuners, werd het kamp aanzien- Tot dat moment waren er 32 transporten geweest
lijk uitgebreid en werd een spoorlijn aangelegd vanaf Westerbork naar het “oosten”.
van Hooghalen tot in het kamp.

Inmiddels was Irmgards moeder Bertha Blumenthal nog in Hilversum, maar ook zij zou
daar niet kunnen blijven. Eerst werd nog een groep van 240 Joden vanuit Hilversum in
Asterdorp ondergebracht, in de buurt in Amsterdam-Noord. Asterdorp was oorspronke-
lijk voor a-socialen gebouwd. Tussen 15 en 19 juni 1942 moesten uiteindelijk alle Joden
Hilversum verlaten. Bertha Blumenthal vond toen onderdak bij de fabrikant Richard
Weisz en zijn vrouw, ontwerpster Ruth Neumann, in Amsterdam-Zuid. Voordat zij daar-
heen gegaan was, had zij bij een bevriende relatie van Karl in Hilversum juwelen en
geld achtergelaten. Af en toe ging er daarna iemand bij die relatie langs om wat van dat
geld op te halen voor haar. Dat gebeurde via briefjes die Karl uit Westerbork smokkelde
en een enkele keer lukte het hem zelfs om zelf langs te komen om wat geld op te halen.
Inmiddels waren Karls ouders ook in Amsterdam terecht gekomen. Ze woonden bij een
joods echtpaar, eveneens in Amsterdam-Zuid. Maar in oktober 1942 kwamen zowel
Irmgards moeder, als Karls ouders in Westerbork.

Karl werkte in Westerbork als fotograaf. Hij en zijn vrouw stonden er bekend er als zeer
vriendelijke mensen die zich bescheiden opstelden en graag op de achtergrond bleven.
Karl werkte er samen met Wim Loeb en Rudolf Breslauer in het atelier boven de grote
zaal, waar ze pasfoto’s maakten van de bewoners van het kamp. Breslauers kennis op
het gebied van fotografie wekte de belangstelling van kampcommandant Gemmeker,
die een verwoed amateur-fotograaf was. Hij beval Breslauer de verschillende aspecten
van het kamp vast te leggen. Hij kreeg daarbij assistentie van Karl Jordan. Bernauer
werkte met Loeb en Jordan aan wat nu bekend is als de Westerbork-film, gemaakt in mei
1944. Maar Breslauer was ook degene die in september 1942 een reportage maakte
van het vertrek van de treinen naar Auschwitz.

196 | E N T OE N W A R E N Z E W E G | JO DE NVE R V OL G I NG I N E E N N OO R D-L I M B U R GS S T ADJ E |

Hfdst-6.indd 196 21-10-18 16:48