Page 56 - Voorwerk.indd

Katholieken onder druk
Een krachtig middel om katholieken er toe te brengen zich aan te sluiten bij katho-
lieke organisaties en katholiek te stemmen was vanaf de jaren 1920 de formele verkla-
ring van de Nederlandse bisschoppen dat katholieken die voor andere voorzieningen
of partijen kozen hun zielenheil in gevaar brachten en niet de sacramenten mochten
ontvangen. Dat gebeurde niet alleen door herderlijke brieven van de bisschoppen die
jaarlijks in de kerken vanaf de preekstoel werd voorgelezen, maar ook bij allerlei an-
dere gelegenheden binnen en buiten de kerk, en via de biechtstoel. Ook de katholieke
pers speelde daarbij een belangrijke rol.
De door de bisschoppen opgelegde verboden betroffen aanvankelijk alleen li-
berale en socialistische instellingen en partijen. In de jaren dertig breidden de ker-
kelijke verboden zich ook uit tot het nationaalsocialisme, zij het in mildere vorm. In
1936 besloten de bisschoppen, op instigatie van bisschop Lemmens van Roermond,
alleen het in aanmerkelijke mate steun verlenen aan de NSB zondig te verklaren.
Dat hield nog niet het lidmaatschap en stemgedrag in. In 1941 zou het bestuur van het
bisdom Roermond zich juist de felste voorstander van een volledig verbod tonen.

Na een aanvaring van bisschop Lemmens met de NSB worden in alle dekenaten van het bisdom bijeenkom-
sten georganiseerd als steun voor “Vader Bisschop”. Zo ook in Gennep. Volgens het krantenbericht waren op
er op die 21 september 1936 op het Vitesse-veld wel 6000 mensen bijeengekomen vanuit het gehele dekenaat.
e

| 55

Hfdst-2.indd 55 21-10-18 17:21