Page 51 - Voorwerk.indd

Geïsoleerde ligging
Gennep lag geïsoleerd, in een drie kilometer brede strook die het noordelijkste
puntje van de provincie Limburg vormde. De provinciehoofdstad Maastricht lag en ligt
113 kilometer zuidelijker. De dichtstbijzijnde grote stad was Nijmegen, twintig kilome-
ter noordelijk. Daarmee was Gennep door een tramlijn verbonden, maar die stad lag
in een andere provincie en kon Gennep daardoor weinig diensten leveren. De smalle
strook Limburg waarin Gennep lag was dunbevolkt: op een oppervlak van circa vijftig
bij drie kilometer woonden nauwelijks 15.000 mensen, twee procent van de Limburgse
bevolking. Er lagen enkele dorpen in, waar de bevolking op schrale grond grotendeels
in de landbouw werkte. De dichtstbijgelegen stad ten zuiden van Gennep was Venlo,
43 kilometer ver, ook via de tram te bereiken. Ten oosten en ten westen liep de streek
al snel tegen grenzen aan. In het westen tegen de Maas, die de grens vormde met de
provincie Noord-Brabant. Over de Maas liep een spoorbrug en er was een veerpont,
waarop ook auto’s konden. In het oosten lag de grens met Duitsland. Vanaf de late
Middeleeuwen had Gennep, als een van de steden in het hertogdom Kleef, tot dat deel
van Duitsland behoord en pas in 1815 was het bij Nederland gekomen. Dichtbij gelegen
plaatsen in dat gebied waren Kleef en Goch. De spoorlijn liep vanuit het westen over
de Maas naar Goch in het oosten, een soortgelijk plaatsje als Gennep, waar sommige
Gennepenaren werk vonden. Men sprak er dezelfde taal, het Kleverlands. Ook waren
er veel familiebanden met dit gebied. De oudste joodse families Kaufman en Bock in
Gennep waren er begin negentiende eeuw vandaan gekomen. Maar door de landsgrens
en de binnenlandse ontwikkelingen in Duitsland sindsdien was Gennep toch steeds
meer van dit gebied geïsoleerd geraakt. Ten slotte grensde de smalle strook Limburg
waarin Gennep lag, aan de dunbevolkte en gedeeltelijk onontgonnen Peel.

Economische neergang en herstel
Tussen 1873 en 1922 had er voor het baanvak
Boxtel-Wesel, onderdeel van een spoorlijn die
Londen met Sint-Petersburg verbond, een apar-
te spoorwegmaatschappij bestaan, de Noord-
Brabants-Duitse Spoorweg (NBDS), waarvan
het hoofdkantoor en de loodsen in Gennep
waren gevestigd. Dat had Gennep veel werkge-
legenheid opgeleverd en een zekere bloei, ook
cultureel gezien. Door het vertrek van de NBDS
uit Gennep kwam daar een drastisch einde aan.
Voormalig hoofdkantoor van de NBDS. De werkgelegenheid en de bevolkingsomvang
In de jaren 20 werd dit een paterskantoor daalden en met name de middenstand leed daar
van de Congregatie van de Heilige Geest.
zwaar onder. Het hoofdkantoor en de loodsen
van de Maas Buurt Spoorlijn (MBS), de tramlijn die onder andere van Nijmegen via
Gennep naar Venlo liep, bleven wel in Gennep. In het hoofdkantoor van de NBDS kwam
een patersklooster van de Congregatie van de Heilige Geest.

50 | E N T OE N W A R E N Z E W E G | JO DE NVE R V OL G I NG I N E E N N OO R D-L I M B U R GS S T ADJ E |

Hfdst-2.indd 50 21-10-18 17:21