Page 341 - Voorwerk.indd

door Harrie-Jan Metselaars

Verantwoording

Wat in dit boek verteld en getoond wordt is gebaseerd op reeds bestaande literatuur, archief-
bronnen, digitaal beschikbaar materiaal, met name kranten en in enkele gevallen mondelinge
informatie. Dit boek heeft geen notenapparaat waarin gedetailleerd wordt aangegeven waar-
op hetgeen verteld wordt is gebaseerd. Daarvoor ontbrak de tijd. In onderstaande lijsten is
wel vermeld welke boeken, archieven en digitale bronnen ik heb geraadpleegd en van welke
personen informatie is ontvangen.

Literatuur
Onder de in de lijst opgesomde boeken zijn er verschillende waaraan ik slechts in be-
perkte mate gegevens of details heb ontleend. Maar er zijn er enkele bij op wie ik bij het
schrijven van dit boek zwaar heb geleund. Daar wil ik nader op ingaan.
In de eerste plaats moet ik dan noemen de dissertatie van Herman van Rens, Vervolgd in
Limburg. Hij geeft daarin het fundament waarop ik het verhaal over de gang van zaken rond
de Gennepse Joden kon bouwen. Wat vooral belangrijk was, is zijn beschrijving van wat er
gebeurde na de deportaties. Toen ik hem aan het begin van het onderzoek met enkele vragen
had benaderd is er een intensief contact ontstaan, waarbij hij zeer royaal was met informatie
die hij kort daarvoor zelf door onderzoek had verkregen en die hij in een nieuwe publicatie,
waaraan hij werkte, nog niet had verwerkt. In september 2017 heb ik onder leiding van hem
en zijn vrouw Annelies deelgenomen aan de studiereis die zij jaarlijks naar Auschwitz en om-
geving organiseren. Dat was zeer inspirerend en heeft mijn inzicht in wat er is gebeurd met de
zes Gennepse Joden die op 28 augustus op transport zijn gezet naar Auschwitz zeer verdiept.

In de tweede plaats heb ik veel gebruik kunnen maken van wat Wiel van Dinter in de loop der
jaren al over de Gennepse Joden heeft geschreven. Het is zeer bewonderenswaardig wat hij in
de tijd toen er nog geen digitale middelen waren heeft kunnen vinden en hoe hij dat heeft
verwerkt in zijn publicaties. Ook van hem heb ik in nadere contacten en gedachtewisselingen
nog het nodige opgestoken. De aantekeningen die hij nog had over zijn onderzoek naar de
geschiedenis van de Joden heeft hij mij beschikbaar gesteld.
Ondanks intensief onderzoek daarnaar viel er in de literatuur niet veel persoonlijks
te vinden dat nog niet was verteld. Drie boeken moet ik toch wel noemen. Eind 2016
verscheen in Goch Wider das Vergessen. Jüdische Schicksale aus einer rheinischen
Kleinstadt, van Ruth Warrener, over een aantal Joodse families uit Goch. Zij heeft daarvoor
diepgaand onderzoek gedaan, vooral in Duitse archieven. Wat ik over de families Van
Leeuwen-Hoffmann en Kann-Koppel vertel is voor een groot deel aan haar boek ontleend.
Zij zelf bouwde wat Arthur van Leeuwen en Ellen Hoffmann betreft voor een deel weer voort
op de artikelen die Dorry Smeets in de Maas- en Niersbode heeft gepubliceerd. En die kon
weer bouwen op het materiaal dat nog bij de familie Van Leeuwen aanwezig is en waarvan

| VE RA NT W OO R DI NG | 345

Bijlagen.indd 345 22-10-18 12:04