Page 234 - Voorwerk.indd
P. 234

De advocate nam vervolgens contact op met een overlevende van het transport waar-
                       mee Ellen naar Auschwitz was gegaan, mevrouw R. Wijnberg-Norden, maar die kon zich
                       haar niet herinneren. Toen vroeg ze mevrouw Wijnberg of die iets kon zeggen over het
                       lot van het gehele transport en of zij nog namen van andere overlevenden kon noemen.
                       Dit heeft kennelijk niets opgeleverd. Ook aan het Rode Kruis vroeg zij namen van over-
                       levenden. Bovendien verzocht ze het Rode Kruis om een verklaring af te geven waarin
                       stond dat op grond van de verklaring van Lore Kann, kon worden vastgesteld dat Ellen
                       Hoffmann in Theresienstadt was geweest en op 15 oktober naar Auschwitz was gede-
                       porteerd. Die verklaring kwam er niet, maar de advocate kreeg wel een verklaring van
                       het American Joint Distribution Commitee, waaruit bleek dat Ellen vanuit Duitsland en
                       niet vanuit Nederland naar Theresienstadt was gedeporteerd. Deze verklaring en die
                       van Hein Bertisen waren belangrijk, omdat die duidelijk maakten dat Ellen niet vanuit
                       Nederland, maar vanuit Duitsland in Theresienstadt terecht was gekomen. En dat dit de
                       reden was dat het Nederlandse Rode Kruis niet over informatie over Ellen beschikte. Er
                       was door de regering namelijk al kort na de oorlog besloten door het Rode Kruis alleen
                       onderzoek te laten doen naar het lot van de uit Nederland gedeporteerde vermisten.
                       Door de rechter werd altijd gevraagd wat het Rode Kruis had vastgesteld.

                           De verklaring van Hanne Löw
                           De advocate kreeg wel langs andere weg de beschikking over een verklaring van
                       Hanne Mozes-Löw. Zij was een nicht van Arthur. Haar moeder en de moeder van Arthur
                       waren zusters. De man van Hanne, Fritz Mozes, was in november 1944 in Gleiwitz om-
                       gekomen. Zijzelf had overleefd. Zij verklaarde:

                           Als Jodin ben ik begin oktober 1944 door de Duitsers naar Auschwitz
                           gedeporteerd, waar ik na enige dagen Ellen van Leeuwen-Hoffmann
                           ontmoette. Deze was kort tevoren met een transport Joden daar uit
                           Theresienstadt aangekomen. Zij was zwaar ziek en zag er ontzettend
                           slecht uit. Ik heb toen gezien, dat zij geselecteerd werd voor de gaska-
                           mers, waarheen zij toen met andere zieken vertrok. Zelf werd ik op
                           een vliegtuigfabriek in Saksen tewerkgesteld. Ik heb haar niet meer
                           teruggezien en ook nooit meer iets van haar gehoord.



                       Op basis van deze getuigenverklaringen van Lore Kann en Hanne Löw ging de rechter
                       er kennelijk van uit dat kon worden vastgesteld dat Ellen Hoffmann in Auschwitz was
                       vergast.  Op  14  juli  1948  besliste  hij  dat  de  voor  de  voltrekking  van  het  huwelijk
                       vereiste stukken genoegzaam waren, ook al ontbrak daaraan de overlijdensakte van
                       Ellen.  Het  huwelijk  van  Arthur  en  Netje  werd  op  4  augustus  1948  gesloten.  Als
                       trouwgetuige  voor  Arthur  trad  Hanne  Löw  op,  voor  Netje  was  Esther  Wurms
                       trouwgetuige. Zij was de we-duwe van de broer van Netjes overleden man. Die broer
                       was ook omgekomen.




           236                     | E N T OE N W A R E N Z E W E G | JO DE NVE R V OL G I NG I N E E N N OO R D-L I M B U R GS S T ADJ E |



       Hfdst-8.indd   236                                                                   22-10-18   09:42
   229   230   231   232   233   234   235   236   237   238   239