Page 103 - Voorwerk.indd

Van Banning stuurde veldwachter Van Hulst naar Julchen om rapport op te maken over
wat er nu precies was gebeurd. Maar die kon ook niet meer vertellen dan dat haar niet
gezegd was waarom Harry was meegenomen en dat er ’s middags nog twee andere heren
langs waren gekomen, die huiszoeking hadden gedaan. Deze hadden papieren onder-
zocht en naar namen van personen gevraagd. Maar zij had zich niets kunnen herinneren.
Dezelfde dag nog stuurde Van Banning het rapport van de
veldwachter naar de commissaris in de provincie Limburg,
het vroegere NSB Kamerlid graaf Max de Marchant et d’An-
sembourg, die het voorgevallene op zijn beurt meldde aan
het ministerie van Binnenlandse zaken, met bijvoeging van
het rapport van de veldwachter. Aan Van Banning vroeg hij
schriftelijk hem mee te delen of hij stappen had gedaan om
te bevorderen dat Harry Andriesse werd vrijgelaten. Van
Banning deed inmiddels inderdaad navraag bij verschillen-
Max de Marchant et de Duitse politiediensten waarom Harry gearresteerd was
d’Ansembourg.
en kwam er uiteindelijk achter dat het ging om het Devisen-
schutzkommando in Nijmegen. Daar wilde men Harry Andriesse als getuige horen in
een bepaalde zaak en hield men hem vast om ruggespraak met anderen te voorkomen.
Van Banning meldde dit op 18 augustus aan ’t Gröfke’, zoals de commissaris nogal
smalend onder bestuurders in Limburg werd genoemd, die ook dit vervolgens doorgaf
aan Binnenlandse Zaken.

Er gebeurde weken niets en Harry bleef in Nijmegen in hechtenis. Op 5 september
hoorde Van Banning van het Devisenschutzkommando dat de hechtenis van Harry nog
wel geruime tijd zou duren, omdat men zijn getuigenverklaringen onvoldoende vond;
daaruit concludeerde men dat hij schuldig was. Ook dit meldde Van Banning naar
Maastricht en voegde eraan toe: ‘Het ware te wensen, dat iets te zijnen gunste zou kun-
nen worden ondernomen’. En ook dit schrijven werd ter kennis gebracht van Binnenland-
se zaken. Niet alleen voor Julchen en Selly, maar ook voor de andere leden van de families
Andriesse en Kaufman moet dit een vreselijke tijd zijn geweest, vol onzekerheid en angst.
Rosj Hasjana, het Joodse Nieuwjaar op 22 en 23 september moet voor hen geen feestelij-
ke dag zijn geweest. Uiteindelijk werd Harry op zaterdag 4 oktober vrijgelaten.

Waarvoor Harry is vastgehouden, waarover hij is verhoord en hoe dat verlopen is,
valt niet meer te achterhalen. Indien in 1940 uitgevaardigde instructies gevolgd zijn,
is Harry in een door de Devisenschutzkommando te bepalen Huis van Bewaring vast-
gehouden, waar hij in eenzame opsluiting verkeerde en met niemand mondeling of
schriftelijk contact mocht hebben. De archieven van het Devisenschutzkommando zijn
echter in september 1944 vernietigd. Deze instelling was door de bezetter in het leven
geroepen en controleerde alles wat met geldverkeer en vermogens te maken had. Het
had daarvoor speciale opsporingsbevoegdheid en kon mensen arresteren en verhoren,
waarbij geweld niet hoefde te worden geschuwd. Nederlandse autoriteiten konden hier

102 | E N T OE N W A R E N Z E W E G | JO DE NVE R V OL G I NG I N E E N N OO R D-L I M B U R GS S T ADJ E |

Hfdst-3.indd 102 21-10-18 17:23