De Gennepermolen
Het volledige verhaal van de geschiedenis van de Gennepermolen staat inmiddels op een aparte webpagina. Het zijn zelfs 2 versies. De 1e opgetekend door Henk Jaspers en de 2e door Guus Vreeburg. HET VERHAAL
Een tijdje geleden toonde ik een foto van het personeel van de Gennepermolen van Frits van Kempen. Inmiddels weten we al zo'n 18 namen van de personen op de foto. Met dank aan Frits, Jan Slungers, Henk Jaspers en Fons Keijsers. Ik heb de namen erbij gezet. Gennep heeft altijd wat met molens gehad, zowel wind- als watermolens. De eerste industriële papierfabricage in Nederland vond zelfs in Gennep plaats en al in de 15e eeuw, mbv een watermolen door Willem Boye (ja, dezelfde waar de weg naar vernoemd is). En we kennen een Molenstraat die vanaf de Zandstraat naar de windmolen voerde. De windmolen die in de 19e eeuw afbrandde, waarna een nieuwe molen aan de overzijde van de Niers gebouwd werd, dezelfde molen, de Reus, die we ook nu nog kunnen zien draaien. Wiel van Dinter heeft een verhaal over de molens geschreven. LINK. Maar terug naar de Gennepermolen. Op deze plek aan de Niers ligt al van oudsher een watermolen. In de 2e helft van de 19e eeuw is hier de "Limburgsche Tarwe Bloem Fabriek"van dhr van den Bogaard gevestigd. Tot de komst van de NBDS was hij de grootste werkgever van Gennep. Op 9 feb 1886 brandt de fabriek af en wordt niet meer opgebouwd. In 1898 koopt Carl W steinmann (uit Hengelo) met een vennoot Hendrik Kooij uit Arnhem de bouwval om er een fabriek voor de vervaardiging van houten voorwerpen te starten. En zo geschiedt het. Er wordt een nieuw waterrad gemaakt en de sluizen in de Niers worden aangelegd. In 1899 komt de fabriek in bedrijf. We hebben een foto van het personeel bij het 12,5 jarig jubileum. In 1901 werken er al 30 man. Het waterrad heeft in 1917 afgedaan en men schakelt dan over op diesel-electrische aandrijving. Op een later moment kunnen we wellicht de geschiedenis verder volmaken. In 1982 gaat de Gennepermolen failliet. Meer dan 50 man staan op straat. De gemeente koopt het complex en verkoopt later weer het fabrieksgedeelte aan de woningbouwvereniging die er appartementen in maakt. De rest van het terrein en gebouwen wordt in gebruik genomen door de dienst gemeentewerken en de brandweer. En nu zijn er dus plannen om die allemaal te slopen en appartementen te bouwen. Ook zijn er plannen om weer een waterrad te plaatsen. Maar dit is voor nu wel genoeg tekst. Gezien de ligging van de fabriek hebben we best veel foto's van de fabriek door de jaren heen, namelijk via de diverse ansichtkaarten, maar ook foto's uit de verzameling van de familie Steinmann die door Wim Steinmann ter beschikking zijn gesteld en door Henk zijn ingescand. Een verzameling plaatjes van de Gennepermolen. Veel plezier. Hierna volgt eerst de tekst over de Gennepermolen uit de gemeentegids van 1976 (afkomstig van Wim Hermens). Tekst gemeentegids 1975
Het personeel van de Gennepermolen rond 1950 Voor de namen: zie hieronderWiel Hermens, vroeger boekhouder van de Gennepermolen, kende nog alle namen. Zijn zoon Wim Hermens stuurde ons het mailtje met de volgende namen.
Bovenste rij van links naar rechts : Piet Hermsen(de post), Karel Boumans, Löt van Swaemen, Jaap Goossens, Gerrit Jansen, Piet Willems, Piet Thelosen, Wim Koenders, Piet Konings, W. Nederberg, J. Peersman, Lam Slungers, Ben Wubbels, Albert Thissen, W. v.d. Boezem, Wim Jansen, Max van Riet, A. van Elteren, Henk Hendriks, W. Thomassen, Willie Lamers, L. Romijn, Hein Guelen, Gerrit Hermens en Jan Thissen Middelste rij van links naar rechts : Grad Vos, Jan Artz, Lowie Jansen, H. Beurskens, Toon Noy, They Peters(Koek), Rinus van Dinter, Toon Claassen, Wim Guelen, Jan Eijkmans(Kuuk), Bertus Lamers, Piet Aalbers, Piet Builtjes, Harrie van Kempen, Janus van Densen, Harrie Graat, Jopie Hermsen, Hen Stoffelen, Chris Wessels en Jaap Fransen. Zittend van links naar rechts : Frans Koenders, Jan Eijkmans, Teun Brouwer, Wiel Hermens, Jan Surig, Ferry Hoogendijk(commissaris), C. Steinmann(directeur), Wim Steinmann, Fred Steinmann, Wim Hermens, Gerrit Baumler en Rinus Wijers.
De foto links vind ik zelf 1 van de mooiste, zo niet de mooiste van Gennep. De foto komt via Henk, die hem heeft gescand. De foto is gemaakt in 1899 door Perolles. Ik verbaas me nog steeds, anno 2007, over de kwaliteit van veel van de foto's van deze Gennepse fotograaf. De foto dateert van augustus 1899 en toont de Gennepermolen met het nieuwe watterrad, met de Niers, de sluiswerken en de omliggende bebouwing. Er staan maar liefst 17 personen, herkenbaar, op de foto, waaronder de smid, Eberhard Loeffen die het watterrad gemaakt heeft. De smid is goed herkenbaar aan de voorhamer die hij draagt. De man in de deuropening van het sousterrain Carl Wilhelm Steinman geb. 5-11-1852 is. Het sousterrain van de Molen noemde de arbeiders 'de volmeule' of ook wel
'de hèl'. De eerste sluismeester heette Heintje van Laan.(Ook op de foto) De huizen op de Haspel: werden in die tijd bewoond door de gebroeders Hermens (in 't Genneps: Hé.rmse.). Ze waren kleermaker en barbier. Voorts
hielden ze café. Het rechtse huis werd rond 1875 bewoond door de pottenbakker Kobeske Zevens die in het achterhuis zijn werkplaats had..
Links van de Gennepermolen zien we de hoek van de Niersstraat en een stukje verderop in de NIersstraat het uithangbordje van hotel Verzett. De sluiswerken waren blijkbaar ook een prima plek om te vissen, gezien de 2 jongens met een hengel op de foto. Omdat dit een zo mooie foto is met veel details heb ik de foto groter gelaten dan normaal.Links van de Gennepermolen is nog net het steigerwerk te zien van de in aanbouw zijnde direktiewoning van dhr Steinmann. En helemaal links zien we nog net een stukje van de Niersbrug, zoals die er uit zag voordat deze brug vervangen werd (zo'n 12-13jr later) voor een sterkere brug vanwege de komst van de tramlijn van de MBS
ca 1865 ca 1885 ca 1950 ca 1900 ca 1900 ca 1900 ca 1910 ca 1915 ca 1924 ca 1924 ca 1925 ca 1925 ca 1920 ca 1918 ca 1932Links een foto van het eindresultaat van de grote brand in de Gennepermolen in 1929. Het was meteen ook landelijk nieuws.
Een voorbeeld staat rechts: het nieuwsbericht in de Nieuwe Leidsche Courant van de volgende dag
1950 1950 ca 1960 1962 1978 Luchtfoto van rond 1950. Straks echt geschiedenis (behalve het witte molengebouw?) Luchtfoto uit 1950 die een goed overzicht biedt over een groot deel van het oude centrum van Gennep, niet al te lang na de oorlog. Wellicht de oudste personeels-foto van de Gennepermolen: 4e van Links b. is K. Heijs. in midden met arm in zij is Cr. Steinmann. Rechts staand is Holleman C.W.Steinmann zittend. Ook van deze foto moet nog achterhaald worden (indien mogelijk) wie dit zijn. Henk: " Op deze foto moet staan Andries ten Hope de eigenaar van de Gennepermolen , na de oorlog compagnon van Carl Richard Steinmann. Hij was afkomstig van de Shell Rotterdam. Zijn naam is ook verbonden aan een Pepermunt merk"De Maas en Nierscup 1976. Het team van de Gennepermolen. De namen stonden achterop: LINK
Paul van Riet wist te melden dat gespeeld werd op het veld van Achates
Foto van rond 1900 vanaf de achterkant van de Gennepermolen. Héél bijzonder: kijk een links van de Gennepermolen... Daar zien we de vroegere Niersbrug met daarop.. Juist: een kar met hooi. Het huis van direkteur Steinmann staat nog in de steigers (nu parkeerplaats tegenover Joop den Boer). Het waterrad is nog niet omkapt zoals later zou gebeuren. Er is ook nog geen houtloods.Foto van rond 1902 vanaf de Gennepermolen richting kerk. Er is een houtloods gebouwd. Dit is een van de weinige bestaande foto's die ook een goed beeld geeft van de vroegere Martinuskerk (bij het huidige "oude" kerkhof). Ook goed te zien is hoe het hier afliep naar de oevers van de Niers.
De diesel-electrische installatie met dhr Kirch die voor de operatie verantwoordelijk was. Na het opdoeken van de installatie (vanwege aansluiting op het electriciteitsnet) ging dhr Kirch voor de MBS werken als trammachinist. Het verhaal gaat, dat dhr Kirch elke keer als hij de Gennepermolen passeerde op de stoomfluit een specifiek deuntje liet horen, zodat het personeel zei: "hé: dhr Kirch komt weer voorbij" Binnenplaats van de Gennepermolen met takel-installatie en rail voor transport van het hout naar de fabriek. Aftimmeren op lokatie (Eindhoven) Factuur aan Steinmann te Boxtel Factuur aan H Heijs Kwitantie uit 1933 Dhr W Steinmann anno 2007 5 personeels-stamkaarten van de Gennepermolen Piano-kruk het logo Damesbureautje gemaakt door de Gennepermolen. (Amsterdamse school). Er is helaas geen groter formaat foto.Hieronder een aantal luchtfoto's van door de jaren heen, welke foto's ook te vinden zijn op de pagina luchtfoto's
1952-1953 Het centrum van Gennep voor WOII. We zien de oude kerk nog in volle glorie op het oude kerkhof en niet slechts nog een toren. De Nieuwstraat is nog niet gemaakt. Links boven is het Maria Oord Luchtfoto die in 1944 door de geallieerden van Gennep gemaakt is als voorbereiding op de bevrijding. In het midden van de foto loopt de Niers. Links Ottersum, rechts Gennep. 1945: de slag is gestreden en Gennep is bevrijd. De geallieerden strijden verder en nu op duits grondgebied. In de Maaskemp is een legerkamp ingericht voor de soldaten die hier even kunnen uitrusten van het front (Transitcamp Gennep). Als u goed kijkt kunt u de verwoestingen in het centrum zien. 1985: Mooi plaatje van de kern van Gennep in 1985. Links herkennen we de Kastanjeboom. Ook het Vitesseterrein is nog goed herkenbaar (linksboven)De Gennepermolen zien we ook terug op een foto van de vierdaagse van Nijmegen:
"Het lange stuk", Zo heette in vroeger jaren de intocht van de Nijmeegse vierdaagse, het stuk van 22km van Gennep naar Nijmegen over de St Annastraat naar het Keizer Karelplein. Ja hoor, de Nijmeegse vierdaagse kwam vroeger al door Gennep. Nadat de vierdaagse tijdens de oorlog had stilgelegen werd de 1e na-oorlogse vierdaagse weer in 1946 gehouden. In Gennep lag nog de dubbele Baileybrug, die de geallieerden hadden neergelegd, nadat de Duitsers de vroegere Niersbrug hadden opgeblazen in februari 1945 bij de bevrijding van Gennep. Kort daarna werd deze Baileybrug vervangen door een nieuwe brug (zie elders op deze site), maar dat is een ander verhaal. Onderstaande foto is dus erg actueel ivm de Nijmeegse vierdaagse die op dit moment aan de gang is en vandaag Ottersum aandeed (de 50km lopers althans) en ook leuk omdat die dubbele Baileybrug op de foto staat. (noot: ik weet niet 100% zeker of het 1946 of 1947 is)
Tot de 60-er jaren waren de te lopen afstanden trouwens 35km, 45km en 55km. Hoe de route exact was weet ik niet, maar is wellicht nog te achterhalen (ofwel bij de organisatie ofwel in oude edities van de Gelderlander). Wel vertelde Nellie dat ze zich van vroeger nog herinnerde dat de militairen altijd rustten in de schuur van de boerderij op de Zandberg van haar opa Jan Janssen (Jan de Bok).
Deze boerderij stond op "de Zandberg", waar nu ongeveer het bejaardenhuis staat, en welke na het gereedkomen van de verkeersbrug over de Maas in 1955 pal naast de weg lag die vanaf de brug naar Gennep leidde (de Brugstraat dus).
Wellicht dat iemand nog foto's heeft uit deze periode en/of van de doortocht van de Nijmeegse vierdaagse. Dat zou erg leuk zijn en zeker omdat er plannen zijn om in ieder geval de 50km lopers weer door het centrum van Gennep te krijgen. Op de foto zien we de Gennepermolen weer in vol ornaat.
Aandeel van de Gennepermolen (1937)