Page 298 - Voorwerk.indd

Achteraf vertelden een aantal van de familieleden van de omgebrachte Joden, dat ze
dat toch wel het mooist hadden gevonden: de meisjes die een eigen gedicht voordroe-
gen en bloemen legden en de harmonie, die het Genneps volkslied speelde.

Nabestaanden
Welke nabestaanden er aanwezig zouden zijn was tot het laatste moment niet
helemaal duidelijk. Van degenen voor wie stolpersteine zijn gelegd hebben alleen
Ellen van Leeuwen-Hoffmann en Hedwig Kölling Hirschberg directe nazaten in Ne-
derland. Van de families Andriesse, Bock en Kaufman waren aan het begin van het
project geen naaste of zelfs verre familieleden bij de stichting bekend. In het kader
van zijn onderzoek heeft Harrie-Jan Metselaars met enkelen contact gekregen. Met
name met twee kleinkinderen van kalverejöbke en een kleinzoon van een zuster van
Jöbke Kaufman. Zij werden uitgenodigd, maar het was tot kort voor de steenlegging
niet duidelijk of zij zouden komen. Uiteindelijk bleek dat wel het geval. Nog net voor-
dat we op het vastgestelde tijdstip begonnen met het leggen van de vier stenen bij
het huis Markt 14, waar Henri, Julchen en Selly Andriesse hadden met de vader van
Julchen hadden gewoond, arriveerde een aantal verwanten van de familie Andries-
se uit Amsterdam. Zij waren ook aanwezig bij de daarop volgende steenleggingen,
waaronder nog op twee andere plaatsen voor de familie Andriesse. Ook de vertegen-
woordiger van de familie Kaufman was al vroeg met zijn vrouw uit België vertrokken
om op tijd aanwezig te zijn. Van de familie Van Leeuwen waren Mirjam en haar gezin
aanwezig. Er was ook een grote opkomst van de nazaten van Hedwig Kolling-Hirsch-
berg, verdeeld over meerdere generaties.

De lezingen
Vrijdagavond 20 april was het zover. Alle voorbereidingen waren afgerond en
als eerste zouden de lezingen worden gegeven door Herman van Rens en Harrie-Jan
Metselaars in de “kenniskeuken” onder de bibliotheek. In eerste instantie was het plan
om de lezingen te geven in de raadszaal van het oude stadhuis. Die raadszaal zou ech-
ter gerenoveerd gaan worden en bood slechts 70 zitplaatsen. Vandaar dat we kozen
voor de kenniskeuken, waar we 115 toehoorders plek konden bieden.

Voor sponsoren, familieleden, gemeente en anderen die hadden bijgedragen, was
plaats gereserveerd. Toen de aanmeldingen begonnen binnen te komen bleken 115
plaatsen veel en veel te weinig te zijn. We besloten toen om later in het jaar nogmaals
lezingen te organiseren.

Helaas was het niet gelukt om het boek en de de tentoonstelling tijdig gereed te heb-
ben voor het moment van de steenlegging. Er is toen afgesproken om dit op een later
moment te doen en dan tevens de lezingen te herhalen vanwege de grote belangstel-
ling voor die lezingen.

301

Hfdst-9.indd 301 22-10-18 14:20