Ellen Hoffmann

Is een van de 22, waarvoor za 21 april struikelstenen geplaatst worden. Maar we hebben natuurlijk al het Ellen Hoffmannplein dat in 1995 geopend werd, waarbij de plaquette werd onthuld door Anneke, de dochteer van Ellen. In 2001 werd het plein voorzien van de bekende mozaiek-cirkels en stenen, waarbij zo'n 280 Gennepenaren meegewerkt hebben: de oud-hoogheden, de politiek, Vitesse, Jong Nederland, de tennisverenigingen, de ambtenaren, de kerken, enz enz. Een paar plaatjes van beide gebeurtenissen. De afbeeldingen zijn afkomstig van "de romein" en van kapper vd Linden. De afbeeldingen zijn alle ook terug te vinden op de pagina "specials". Klik op 1 van onderstaande foto's voor het album:

onthulling naambordje door de dochter van Ellen Hoffmann in 1995
opening van het mozaiekplein in 2001
Jong Nederland
Vitesse

wat een raar weer de afgelopen 2 weken: eerst steenkoud, zodat er op 2 maart nog geschaatst werd op de Siep, dan die forse hagelbui van afgelopen donderdag, waar de hagel er de vrijdag nog lag, en dan nu mooi lenteweer.

2 maart werd er volop geschaatst op de Siep
do 8 maart: hagel
zo 11 mrt: de moonwalk van Jong Nederland zit erop
10 mrt: het zit er ook op voor Koppes uit Bergen. De staalconstructie van de Lidl is gereed
Gennep ook kerkelijk bij Nederland

Wiel vervolgt zijn verhaal. De Franse tijd is voorbij, Gennep is bij het koninkrijk der Verenigde Nederlanden gevoegd middels het verdrag van Wenen. En hoe is het in het Gennepse?

Als Gennep in 1815 opgenomen wordt in het Koninkrijk der Verenigde Nederlanden, is het contact met de oude hoofdstad Kleef nog hecht. Welgestelde Gennepenaren gaan in Kleef naar de tandarts of dokter. De handelslui richten hun prijzen naar die op de Kleefse markt. Ze bezoeken nog steeds de Kleefse weekmarkt. Er rijdt twee keer per week een vracht- en postdienst naar/van de oude hertogstad.

Veranderingen
Pastoor Van Alphen heeft nauwe contacten met zijn collega's van ‘over de grens'. Veel parochiegeestelijken in deze regio zijn geboren in het Kleef-Pruisische grensgebied. Ook op kerkelijk terrein komen er nu veranderingen op gang. Het Pruisisch Rijnland gaat terug naar het bisdom Keulen. En wat gebeurt er met de parochies zoals Gennep, die staatkundig bij Nederland gevoegd zijn? (1815)

Grave
Ofschoon bij het Koninkrijk der Nederlanden horend, had pastoor Van Alphen vanaf 1815 zijn instructies toch nog altijd uit Aken gekregen. Maar in 1821 veranderde ook dat. De parochie Sint Martinus te Gennep moest zich vanaf dat jaar richten op het zogenaamde Apostolisch Vicariaat in Grave. De Duitse taal maakte plaats voor het Nederlands. Maar ja, op het stadhuis waren vanaf 1816 de akten van de Burgerlijke Stand al in het Nederlands (daarvoor in het Duits, Frans en weer Duits!).

Bazuinen
Pastoor Van Alphen accepteert hoofdschuddend deze zoveelste mutatie. Hij concentreert zich met hart en ziel op zijn parochianen. Het lichamelijk en geestelijk heil van arm en rijk komt op de eerste plaats. Aken of Grave, hij richt zich op de ene, onveranderlijke God daarboven. Zijn parochianen bij God brengen door onderricht, gebed, zang en luisterrijke rituelen, dàt is zijn taak. Zijn nieuwe blaasmuziek kwam in het Oude Testament bij het beleg van Jericho al voor (bazuinen)!

Faam
De muziekgroep “Unitas et Fidelitas” telt nu in 1821 al zeven actieve leden; ze is uniek aan beide zijden van de Maas. Dit jaar heeft dirigent kapelaan Berns met zijn muzikanten de eer gehad te mogen musiceren bij de installatie van de nieuwe pastoor Wilhelmus Soetekouw in Heijen. De faam van het ensemble heeft zich na drie jaar al tot ver buiten Gennep verspreid.

Cleve/Kleef
Gennep
Kleuters in 1951 en in 1960, niks barakken zoals in 2018!

Nu in 2018 dreigen Gennepse kleuters en schoolkinderen in barakken ondergebracht te worden. Tenminste, als het aan een aantal politieke partijen ligt, die blijkbaar perse de huidige uitwerking van de IKC plannen willen, waarbij Maria Goretti gesloopt wordt. Ik heb inmiddels zoveel objectieve en valide argumenten ingebracht dat er iets hartstikke niet deugt aan de huidige plannen, dat ik het bijzonder vreemd vind dat men als een stoomwals op het ingeslagen pad blijft voortwalsen. Het is volgens mij ook nog eens volstrekt tegen de wil van de school zelf. Waarom hoort de politiek niet eerst eens de MR van Maria Goretti?

Linksom of rechtsom zullen dus Gennepse kinderen in noodbehuizing ondergebracht gaan worden, door de keuze van met name D66, PvdA en SP. Je vraagt je af of ze daar nog gezond verstand hebben. (CDA is een beetje een twijfelgeval, want die wilden het ontwerp-besluit en het besluit om te bouwen van elkaar scheiden, zoals eigenlijk normaal zou zijn). Blijkbaar heeft in Gennep alleen de VVD nog gezond verstand, want die willen, dat zaken eerst eens een keer op een juiste en deskundige wijze naast elkaar gezet worden. U, als kiezer, heeft gelukkig een belangrijke stem dus om mee te bepalen of mijn kleinkinderen in barakken komen te zitten en of hun school (waar ik bang voor ben) uiteindelijk zal verdwijnen.

In plaats van de pietepeuterige onderwerpen van winkelsluiting en vuurwerk had dit aan de orde gebracht kunnen worden in het lijsttrekkersdebat van de Gelderlander. Wat is er belangrijker dan kinderen? En dan zijn vooral D66, PvdA en SP met hun keuzes voor uitwerking van het IKC bij mij dus aan het verkeerde adres. Ik heb het dan nog niet eens over die andere zaken als onjuiste voorstelling van zaken mbt de staat van gebouwen, verkeers-consequenties, dat de nieuwe school naar verwachting tenminste 5-6jr te klein zal zijn, het gebrek aan betrokkenheid van de school die het meest getroffen wordt en de financiële kant van de zaak. D66, PvdA en SP in Gennep: blijf van mijn kleinkinderen af en stop ze niet in noodbehuizing!!!!!!! Maar terug naar normalere tijden.

Hieronder 2 foto's uit 1951 en 1960, toen er nog geen sprake was van noodbehuizingen en barakken. Ik zag mezelf notabene ook nog terug op foto uit 1960.

mijn eigen kleuterklas in 1960. Nu sta ik in het midden
1951. De kleuters staan op de stoep op de Zandstraat voor nu in 2018 Boston en daarnaast het oude pand van Nillessen. De kinderen zijn op weg om een bloemenhulde te brengen bij het H Hartbeeld dat toen nog bij Bouman (nu in 2018 Chic de Friemel) stond. Anno 2018 staat dat beeld op de hoek Steendalerstraat-Wagenstraat
Struikelstenen en Monarch

Volgende maand, op 21 april worden de Gennepse struikelstenen gelegd en de avond tevoren zijn er 2 lezingen (uitnodigingen lopen via het LGOG). Daarvoor dient u zich trouwens aan te melden omdat we geen flauw idee hebben hoeveel mensen er zullen komen.

We zijn druk bezig met de voorbereidingen, maar ook met het boek en het lesmateriaal voor de scholen voor volgend schooljaar. Maria Goretti begint overigens al dit schooljaar voor de groepen 7-8.

Gennepenaren, die het nog bewust hebben meegemaakt zijn geinterviewd en we verzamelen foto's (kunnen we trouwens nog steeds gebruiken).

Maar wie is dat clubje nou, die dat organiseert? Dat is Monarch (dat staat voor Monumenten en Architectuur/Archeologie, maar ook voor een soort vlinder, die in het beeldmerk van Monarch terug komt).

De mensen van Monarch staan op de foto links die donderdagavond 8 maart over het onderwerp gehouden is. Gast-lid Harrie-Jan Metselaars staat niet op de foto, omdat hij deze dagen de Tefaf in Maastricht bezoekt, maar de vaste leden van Monarch zitten rond de tafel: vlnr: Jan Wessels, Henk Jaspers, Harm Teunissen, Mirso, Toon Peters, Frank d'Ancona en Ton van Bergen. O ja: zeer binnenkort volgt de speciale website over de Gennepse struikelstenen met alle mogelijke informatie, foto's en film-materiaal

De Agnes ULO, 1963

Ik kreeg een mailtje van Adry Van den Bergh-Jacobs. Zij leverde samen met Tilly Verstegen-Vullings en Marian Raymakers-Gerrits een nieuwe foto aan van een schoolklas van de Agnes ULO aan de Picardie en hadden met zijn drieën de meeste namen uitgepuzzeld van zowel klas 1a als 1b van het schooljaar 1963/1964. Dit is natuurlijk toegevoegd aan de special van de ULO/MAVO in Gennep.   Maar ook hier en nu. Daaronder een 3tal foto's: de eerste van de oorspronkelijke (openbare) ULO aan de (toen) Schoolstraat, welke straat na het in gebruik nemen van de Maasbrug voor het autoverkeer werd omgedoopt in Brugstraat. In 1921/1922 werd tussen de ULO en de woning van de bovenmeester een nieuwe openbare lagere school gebouwd ter vervanging van de openbare school die tegen de stadsmuur ten westen van de (oude) Martinuskerk stond. Die oude lokalen werden toen in gebruik genomen door Dr. Stiemens voor zijn behandelcentrum voor TBC patienten (Mariaoord, waar de huidige straatnaam van afstamt). Enfin. De openbare lagere school werd in 1927 omgeturnd door deken Kreyelmans tot een katholieke jongensschool. Hetzelfde gebeurde 10 jaar later met de openbare ULO. Die werd door Kreyelmans in 1938 omgeturnd in 2 aparte ULO's. 1 voor meisjes (Agnes ULO) en 1 voor jongens (Aloysius ULO). Na de oorlog werd in de 50-er jaren een nieuwe ULO voor meisjes gebouwd aan de Picardie en een nieuwe ULO voor jongens aan de Dr Nolensstraat. Het hele oorspronkelijke gebouw aan de Schoolstraat/Brugstraat werd toen de katholieke jongensschool St Martinus met hoofdmeester Beckers en als laatste hoofdmeester Dohmen.

Klas 1B Agnes Ulo 1963-1964

Onderste rij zittend vlnr: Maaike Fransman, Franca Dirks, ?, Thea Janssen, Wilma Hartman, Wilma v.d.Berg, Margriet Frederiks, Petra Fleuren.

Middelste rij knielend vlnr: Tilly Holtermans, Martha Beumeler, Annie Lamers, Adry Jacobs, Thea Gülen, Marian Gerrits

Boven staand vlnrs: Lenie ten Haaf, Betsy Holtermans, Loes Lely, Trudy Holtermans, Dhr. Van Hout, ?, Annemieke Lamers, Leny Burgers

Onderste rij zittend vlnr: Truus Stoffelen, Ria Willems, Willy Vos, Els Reintjes, Gerda Wikkers, Hennie Stoffelen, Ans Meeuwssen

Middelste rij knielend vlnr: Tilly Vullings, ?, Ria v.d. Ven, ?, ?, Corrie Noij, Ineke Simons, Jacqueline Peters-Rit

Boven staand vlnrs: Marijke Voss, Milly Passage, Lenie Simons, Carina Noij, Piet van Tienen, José Vedder, Marijke Van Ulft, Tineke Michels

ca 1915: de openbare ULO (aan de nu Brugstraat, waar het Bolwerk staat)
1961: Sacramentsprocessie in de Picardie. Het gebouw rechts is de Agnes ULO. (later 2nd hand en nu leeg staand en op de nominatie om gesloopt te worden) . De dit jaar 200jr oude harmonie loopt natuurlijk voorop in de processie, zoals indertijd bedoeld is door pastoor van Alphen bij de oprichting van de harmonie (zie van Dinter vertelt over de harmonie)
1818

Het blaasensemble presenteert zich

Pasen valt in 1818 uitzonderlijk vroeg: zondag 22 maart. Een belangrijke dag voor het kleine blaasensemble “Unitas et Fidelitas”. Pastoor Van Alphen heeft met Palmzondag al op de preekstoel aangekondigd: Paaszondag zal de muziekgroep “Unitas ef Fidelitas.” voor de eerste keer de plechtige hoogmis mee opluisteren. De vier muzikanten hebben zich met dirigent Hendrik Berns serieus voorbereid. Ze kennen de vier melodieën bijna uit hun hoofd. Vanaf de orgelgalerij komt het dus: ‘een nieuw lente, een nieuw geluid'!

Gelijk
Het kerkvolk luistert aandachtig en kijkt elkaar aan. De pastoor aan het altaar is trots. Bij het ter communie gaan komt het ensemble als eerste van het koor naar beneden. Ze voelen alle ogen op zich gericht, als ze door het middenpad naar de communiebank lopen. Nu valt het de pastoor plotseling op: ze zouden gelijkvormig gekleed moeten zijn. Hij zal er over nadenken en zich laten informeren. Hoe was dat in Kevelaer ook al weer?

Processie
Hendrik Berns krijgt een complimentje als de heer Voss uit Kleef komt luisteren. De muzieknummers zijn goed ingestudeerd en het geheel klinkt na een half jaar studie al aardig zuiver. Eind mei is de grote sacramentsprocessie. De pastoor ziet graag dat het kwartet in die stoet behalve het kerkkoor ook zal meetrekken en spelen. Berns studeert nog een nummer in, zodat ‘U.et F.' bij elk rustaltaar een andere melodie kan ten gehore brengen.

Aanwas
Dit nieuwe musiceren is een doorslaand succes in Gennep. Er melden zich twee nieuwe leerlingen aan. Dat betekent twee nieuwe instrumenten. Het kerkbestuur financiert de helft, de pastoor vult aan uit eigen zak. Dirigent Berns oefent voortaan eerst met het enthousiaste leerlingenduo en daarna met het kwartet. Als er nog meer gegadigden komen wordt de pastoriekamer te klein!

Sjerp
Pastoor Van Alphen vraagt de kleermaker of hij een idee voor iets gelijkvormigs weet voor het toekomstig zestal. Die stelt voor een brede sjerp. De pastoor stemt toe: ja, eenvoudig en herkenbaar. Hij geeft de kleermaker opdracht tien sjerpen te maken met kwast en van verschillende lengtes. De sjerp zal de kerkelijke kleuren geel en wit hebben. De rekening kan de kleermaker afgeven aan de pastorie…

De harmonie voor de Gennepse processie te Kevelaer, ca. 1930
De harmonie bij de Gennepse Sacramentsprocessie in 1906

FOTO -De harmonie voor de Gennepse processie te Kevelaer, ca. 1930 / -De harmonie bij een Gennepse Sacramentsprocessie in 1906 op de Markt in Gennep

Lente! en zoek de verschillen

Wat een verschil ineens. Na de koudegolf van afgelopen week (er kon zelfs geschaatst worden op de Siep en langs de Niers, en dat in maart!), lijkt het vandaag ineens wel lente. En is iedereen ineens ook een stuk opgewekter.

Op mijn ochtendwandeling met Fleurtje kwam ik de 2 plaatjes links en rechts tegen. (Maasstraat/Doelen en Oliestraat) Zoek de verschillen.

Koud hè? En RABO strijkt de vlag.

De RABO vlag op de foto links hangt er gerafeld bij, maar wordt nu definitief gestreken, blijkt uit het artikel in de Gelderlander van vandaag (vrijdag 2 mrt 18). RABO gaat zijn centjes tellen en het blikken gebouw komt dus leeg en wordt verkocht. Even afwachten wat ermee gebeurt. Ook afwachten wat er dan met de flappentappen gebeurt. Die worden ook steeds zeldzamer in Gennep en die bij de RABO is waarschijnlijk de meest gebruikte.

Kantoor of winkel met daarboven kantoren of flats? Wie zal het zeggen. Maar winkels staan er al veel leeg en als kantoor-ruimte zal dit gebouw snel te duur zijn. Dat geldt overigens ook voor het goedkopere huur-segment.

Maar wat is het koud hè? Eergisteren de allerkoudste 28e februari ooit gemeten en ook de grafiek erboven laat goed de duikeling zien die de temperatuur sinds half februari maakt.

de Martinuskerk is ook niet zonder kleerscheuren door de januari-storm gekomen
en vandaag (2 maart) werd de Aldi na een interne ombouw heropend. Ben er geweest, maar vind het jammer dat het allemaal stuk krapper schijnt te zijn geworden. De ruime opstelling vond ik zelf altijd 1 van de voordelen van de oude winkel. Aangezien ze bij de Aldi altijd veel met (volle) pallets door de winkel rijden, ben ik benieuwd hoe dat straks moet bij die nieuwe indeling.
veel bouwvakkers zoeken bij deze kou de warmte op maar deze staal-monteur bij de nieuwbouw van de LIDL is blijkbaar een echte bikkel. Hij is zo te zien bezig met het nalopen van de ankers voor de staalkonstruktie
zo ziet het er nu uit bij de Lidl.
de flappentap van de RABO: blijft ie of gaat ie weg? (geldt overigens ook voor de zijkant waar ondernemers hun dagelijkse opbrengsten komen storten)
normaal plaats je geen reclame aan de achterkant. Jan Linders maakt hier blijkbaar graag gebruik van het feit dat het plein naar Jan Linders genoemd is. Mmmm, denk dat Zandpoort toch een betere naam voor het plein geweest zou zijn.
vanuit de Burg Woltersstraat, richting Europaplein. Rond de oorlog zou je hier tegen de potjesfabriek van van Arensbergen aangekeken hebben.
En ernaast staan 2 blokken van 2 woningen, die rond 1930 en 1933 gebouwd zijn door Mooren. Nannie Kaufman is waarschijnlijk in het meest linkerhuis geboren.
Hieronder een aantal foto's afkomstig van Mies Mooren, geboren in 1929 (hoek Spoorstraat-Burg Woltersstraat). Die Burg Woltersstraat heette toen overigens niet zo, want Wolters was op dat moment zelf nog burgemeester. En eht was een heel klein smal zandpad. Ik zal later een special maken met de foto's van Mies, maar eerst deze 4 die laten zien hoe dit stuk Gennep er 80-90 jaar geleden uitzag rond 1930.
Gennep bestond in die tijd (buiten de kern en enkele straten) vooral uit zandduinen. Op de achtergrond zien we hier de oude kerktoren, stadhuis en protestantse kerk en de bomenrij langs de Maasweg.
Met de blik meer naar het oosten (richting ingang Europaplein). Rechts zat van Arensbergen (nog zonder potjesfabriek)
Die hier ineens wel op de foto staat, rond 1934
Deze foto is ook van 1933/1934 toen Mooren het rechter blok liet bouwen van de 2 die vooraan in de huidige Burg Woltersstraat staan. De familie Kaufman woonde links in het linkerblok

Mies Mooren was 1 jaar ouder dan Nannie Kaufman, die in 1943 Gennep moest verlaten en gedeporteerd werd naar uiteindelijk de gaskamer in Sobibor en waarvoor op 21 april dit jaar een struikelsteen wordt gelegd. Dankzij Mies hangt overigens ook een foto van Nannie in kamp Vught. Het is een foto gemaakt door pa Mooren in 1933-1934, waarop Mies en Nannie gezamenlijk aan een tafeltje zitten. Marietje van Arensbergen, een paar jaar ouder, staat er bij. Daarover later meer, en zeker bij het vervolg over de struikelstenen.

Feestelijk onthaal op 2 januari 1921

De harmonie wacht in de Zandstraat, ter hoogte van de Molenstraat, de Spyker C4 op na zijn geslaagde poging om het wereld-duur-record af te pakken van Rolls-Royce. Na 36 dagen en 30.000 km wordt de auto met bemanning feestelijk onthaald in Gennep.

 

De Niers en de boom

Mooi helder weer, maar wel "frisjes". De schade van de storm van een paar weken geleden is nog goed zichtbaar in/bij de Niers. Nog even en we hebben geen Niersbrug meer nodig, maar kunnen zo al oversteken.

En over een maand verkiezingen. Er zijn al 2 kieswijzers gelanceerd in het Gennepse, alhoewel ik de vragen van beide wijzers niet allemaal even goed of correct vind. Het is bv namelijk niet de vraag wie er voor een IKC is (dat is iedereen), maar wie van de partijen het huidige plan wil doorzetten en dus schoolkinderen in barakken wil zetten, druk verkeer in een woonwijk wil veroorzaken en de huisvestingskosten voor de gemeente met 3 ton per jaar wil verhogen (ipv dat geld bv voor het onderwijs zelf te gebruiken).

Dus ipv: "we zijn voor een IKC" had de vraag moeten zijn: "we gaan Gennepse schoolkinderen in barakken huisvesten". Eens zijn dan D66, PvdA, SP en CDA. Oneens is momenteel alleen de VVD. Aangezien ik al een keer heb meegemaakt dat mijn schoonvader door toedoen van Pantein zijn laatste levensjaren in een barak moest slijten (met alle problemen van dien), ben ik behoorlijk pissed dat ze nu mijn kleinkinderen in barakken willen stoppen. Werkelijk ongelooflijk! En dan durfden die partijen ook nog eens commentaar te hebben op Pantein vanwege het laatste noodgebouw dat nu recent weer bij Norbertus is neergezet met als gevolg een halvering van de Heggezaal.

De mensen aan de Zwarteweg krijgen ook de kans om te proberen een zodanige zetelverdeling te bewerkstelligen dat de rondweg alsnog weer op de agenda komt. Wat ik verder vooral mis, is om eindelijk eens iets aan het verkeer in Gennep te doen. Ik kom er nog wel een keer op terug.

Een muziekkorps in wording

Wiel vervolgt zijn verhaal. We zitten inmiddels in 1817, dus nu 201 jr geleden. Het gehele verhaal (achter elkaar) is ook te lezen achter de knop boven. LINK

Een muziekkorps in wording

De pastoor is vol van zijn muziekplannen. Naast het orgel en zangkoor zal Gennep binnenkort een nieuw soort kerkmuziek gaan horen. Zijn godsdienstige vieringen zullen de mensen nog meer aanspreken en devotie opwekken. De heer Voss heeft beloofd de vier instrumenten te bestellen die geschikt zijn om met z'n vieren eenvoudige melodieën te spelen. De vijfde gegadigde, J.W. Nadler (organist van de protestantse kerk) is bereid gevonden de vier de eerste theoretische beginselen bij te brengen: het notenschrift en de maatsoorten. Voor repetitieruimte heeft de pastoor een oplossing. De spreekkamer van de pastorie is wekelijks beschikbaar. De timmerman zal eenvoudige, houten lessenaars maken.

De start
In de herfst van 1817 komt Voss per koets met de instrumenten naar de pastorie in de Kerkstraat. De leerlingen krijgen elk een instrument in hun handen. En met de pastoor als aandachtige toehoorder leert Voss de jongemannen hoe het instrument op de juiste manier vast te houden en aan de mond te zetten. Met rode hoofden krijgen de vier de eerste schorre klanken uit het instrument. Met spanning op het gezicht luisteren drie hoe hun vierde collega probeert een toon lang aan te houden. “Heel goed”, zegt Voss, “lange tonen oefenen.”
Enkele weken later klinken de eerste aarzelende toomladders door de pastorie. Eerst ieder alleen en tot slot alle vier samen. De pastoorsmeid die in de keuken koffie aan het zetten is, schudt haar hoofd en zucht: Wor mot da hin.

Oefenen
Maar het gaat çrescendo. De adspiranten krijgen er zelf plezier in. Ze hebben de toonladder al onder de knie. De pastoor zorgt dat er elke week koffie en speculaas is. De organist van de katholieke kerk Hendrik Berns, een muzikaal talent van 18 jaar, leert de mannen de sol-sleutel op de notenbalk en de lengte van de voorkomende noten. De motivatie groeit en thuis in de bakkerij, het brouwlokaal horen buren en voorbijgangers de toonladder van laag naar hoog en terug. De heer Voss blijft er op hameren: elke repetitie beginnen met lange tonen van vier tellen blazen om de ‘ammezuur' (embouchure) te verstevigen.

Melodie
Het meest geniet pastoor Van Alphen. Hij loopt af en toe bij een van de muzikanten thuis binnen en moedigt hem aan. Tegen Kerstmis kan het viertal al een eenvoudig kerstliedje uit het koper krijgen. Al weet het kwartet dat een openbare uitvoering nog wel even op zich zal laten wachten. De heer Voss komt niet meer. De route Kleef-Gennep v.v. is in de wintermaanden moeilijk berijdbaar. Hij zal in maart weer eens komen luisteren.

Naam
Op de eerste zonnige dag in maart 1818 repeteert het groepje voor het eerst buiten. Dat is erg wennen: het klinkt in de pastorietuin heel anders dan binnen. Pastoor Van Alphen trakteert daar op een fles Toerteldoef-bier. Hij zegt voor het kwartet een officiële naam in gedachten te hebben wanneer zij zich aan het publiek gaan presenteren. Hij denkt aan: “Unitas et Fidelitas”. Dat is latijn en betekent Eén in God en trouw aan elkaar . Prosit!

de harmonie anno 1908, bij het 90jr bestaan
leerling-muzikanten anno 2017 bij de opening van de tentoonstelling 200jr harmonie

GLORIE EN VERVAL VAN EEN NOORD-LIMBURGSCH STEDEKE.

EEN DERDE DEEL DER BEVOLKING MOET GENNEP VERLATEN.

(Van onzen Limburgschen redacteur.)

Glorie.

Een stedeke is Gennep wèl en is het ook steeds geweest. Uit het oude Gennapium omstreeks het jaar 1000 ontwikkelde het zich tot een dier miniatuurvestinkjes in grensgebieden, die aan alle beroering der oorlogvoering ruim hun deel kregen. In den tachtig jarigen oorlog beteekende Gennep als versterkte plaats iets. Daarna traden sluimer en achteruitgang in.

In 1870 telde het plaatsje nog maar een vijftienhonderd inwoners.

Doch de schoone dagen van Aranjuez waren nabij. De N. B. D. S. ofwel Noord- Brabant—Duitsche Spoorweg Maatschappij werd opgericht. Gennep kwam te liggen aan de door deze maatschappij geëxploiteerde lijn Boxtel—Wesel en werd zetel van de hoofddirectie dezer onderneming, nu zieltogende in een zeer gecompliceerd faillissement.

Gennep werd in den loop der jaren een station eerste klasse, het eerste station met douanekantoor op Nederlandsch gebied voor het groot internationaal verkeer Duitschland —Vlissingen—Engeland. Tot voor den oorlog passeerden hier eiken dag een achttal mailtreinen Berlijn—Vlissingen en omgekeerd verder stoomden hier binnen de sneltrein Hamburg—Antwerpen (een maal per dag) en de landverhuizerstrein uit Kattowitz, die de Poolsche landverhuizers naar de havens bracht vanwaar ze naar Amerika scheep gingen.

Bovendien liepen nog een tiental locaaltreinen op het traject Wesel—Boxtel.

Koningen en keizers passeerden dit station, waar toch altijd even halt gehouden werd.

Hier reden o.m. voorbij: de Duitsche keizer (naar Engeland), de tsaar aller Russen en de koning van Engeland. Soms bracht het plaatselijke muziekkorps den hoogen voorbijrijders wel een schaterenden groet. Het genadeoord Kevelaer ligt niet zoo heel ver van Gennep. In den zomer zag dit station dus ook den stroom van bedevaartgangers, op reis naar Kevelaer, hier binnen- en wegrijden. Dat waren er soms wel 30 a 40 duizend per seizoen. Station Gennep werd natuurlijk op dit groote en internationale verkeer ingericht.

Het is een ruim gebouwd en goed onderhouden station, berekend voor druk vertier. Dit beteekende in de goede dagen, toen hier douaneoponthoud was, werkelijk ook wat. De reizigers van den trein Hamburg—Antwerpen lunchten meestal 's morgens omstreeks 8 uur in dit Nederlandsche station. Het hotelwezen kwam hier eveneens tot bloei, want menigeen nam of verliet hier de internationale treinen of gebruikte bij langer oponthoud iets in het stadje zelf.

Zooals gezegd was hier het hoofdbureau der N. B. D. S. gevestigd, waaraan een 80-tal personen in administratieven dienst verbonden waren. De oorlogstijd bracht drukte door mobilisatie en inkwartiering; soms waren op dit gewichtige punt meer dan duizend militairen ondergebracht. De Steenkolenhandelsvereeniging hield er voor de Zuidelijke distributie tijdelijk een bureau, want hier arriveerden ook Ruhrkolentreinen. De Maasbuurtspoorweg (Venlo—Nijmegen) in 1913 geopend, maakte van Gennep een spoorwegknooppunt. De reparatiewerkplaatsen der N. B. D. S., breidden zich tot 1913 nog aanhoudend uit en verschaften werk aan een 100-tal menschen; tractie, weg en werken en controle, vergden nog meer personeel. Bij zooveel voorspoed moest ook de bevolking der gemeente wel toenemen. Was deze in 1870 nog maar even 1500, in 1913 passeerde ze al de 2600 om voor de jaren 1914—1919 de volgende cijfers te bieden: 2772, 2875, 2993, 3110, 3354, 3352. Dat was het hoogtepunt, dat niet werd overschreden.

Toen elders woningnood heerschte, was deze ook in Gennep sterk voelbaar en werden door N.B.D.S. en een door de N.S. gesteunde woningbouwvereniging een tweetal kolonies gesticht, resp. 38 (Voorhoevepark) en 28 (Gennapium) woningen omvattend, meest arbeiderswoningen natuurlijk. Verdere plannen tot woningbouw met subsidie, kwamen wegens weerstand van hoogerhand, niet tot uitvoering; achteraf bleek dit maar gelukkig. Verlichting en schoolwezen werden gemoderniseerd; alom werd druk door particulieren, met of zonder premie, gebouwd

Verval.

En toch was toen al de toekomst van Gennep ondermijnd. Ofschoon er verschillende omstandigheden momenteel samenwerken om Gennep te degradeeren tot een doodgewoon ,,provinciegat", ligt de schuld toch in de toestanden door den wereldoorlog geschapen. Het groote verkeer Midden-Europa—Engeland hield toen vrijwel op en heeft zich na den oorlog — over deze lijn althans — niet hersteld.

Tijdelijk wordt Gennep slachtoffer van den strijd tusschen Vlissingen en Hoek van Holland om de Duitsche mailtreinen. De Nederlandsche Spoorwegen hebben beslist ten gunste van Hoek van Holland, zoodoende duurt de reis (via Oldenzaal) enkele uren langer over Nederlandsch gebied. Duitschland ziet natuurlijk zijn internationale treinen liever niet door bezet gebied gaan, omdat dan de Belgen nog eens kans krijgen hun neus te steken in het groote Duitsch—Engelsch verkeer.

Het traject Wesel—Gennep—Boxtel wordt nu enkel maar door locaaltreinen bereden; ook de zware sneltreinlocomotieven zijn van deze route weggenomen. Het station degradeerde tot 4e klasse! Om reden van bezuiniging, speciaal om hooger toezicht houdend personeel uit te sparen, hebben de N. S. besloten de werkplaatsen te Gennep, waar locomotieven en spoorwegwagens gerepareerd worden, op te heffen. Het groote aantal administratieve ambtenaren bij de N. B. D. S. in dienst, is sinds het in exploitatie-nemen der lijn door de N. S. reeds geleidelijk weggetrokken. Het personeel der werkplaatsen — een honderdtal met hun familieleden — zal nu volgen. Het in verval raken der lijn brengt natuurlijk op zichzelf nog verdere mutaties mede. Het vrijgekomen personeel zal over meerdere plaatsen in het land worden verspreid.

Naar schatting zullen in de naaste toekomst 'n duizendtal personen Gennep verlaten, d.w.z. een derde der bevolking! Daar de meesten hunner uit deze streek geboortig zijn, moet deze verplaatsing wel bijzonder hard worden gevoeld. Sommigen bezaten een huisje en wat land; het een en ander zal nu verkocht moeten worden in een tijd, dat er niet veel gegadigden voor te vinden zullen wezen. Weer anderen zijn min of meer gebonden aan een huisje door premie-bouw verkregen en zullen er niet licht zonder schade af kunnen komen.

De groote liquidatie is reeds begonnen. Het directiegebouw der N. B. D. S. komt onder den hamer, evenals het Voorhoevepark met zijn 38 woningen. De woningnood is reeds in het tegendeel veranderd; meerdere huizen staan leeg, terwijl andere tegen lage prijzen van de hand gingen. Als de exodus zal zijn voltrokken, wordt gerekend op een minder inkomen van een klein half miljoen gulden per jaar. Juist de beste inkomens trekken weg!

Wat zullen de gevolgen voor gemeente en neringdoenden wezen? Voor de gemeente, die haar inkomsten — als geen andere bronnen worden aangeboord — met een derde of wellicht de helft ziet verminderen, veel te hooge lasten, want de uitgaven voor wegen, verlichting, onderwijs, enz. verminderen natuurlijk lang niet in gelijke mate. De winkeliers verliezen een groot deel van de clientèle misschien ook niet veel minder dan de helft van hun omzet. Waar zoovele huizen vrij komen, zullen de huren natuurlijk snel en sterk zakken. Wat Gennep behouden zal door zijn ligging: armlastige uit Duitschland gekomen Nederlanders, die hier vaak „blijven hangen' en zich vestigen.

Herstel?

De vooruitzichten zijn voor Gennep dus wel somber. Natuurlijk wordt nu reeds uitgezien naar middelen om te voorkomen, dat deze grote uittocht in een ramp voor de gemeente ontaardt. Pogingen worden in het werk gesteld om industrie ter plaatse gevestigd te krijgen. Gennep ligt aan goede verkeerswegen. De binnen afzienbaren tijd voor 2000 ton's schepen bevaarbare gekanaliseerde Maas stroom langs het stadje; misschien is van de zijrivier de Niers wel een haven te maken. Het Maas—Waal-kanaal is ook niet veraf. De lijnen Wesel—Boxtel en Venlo—Nijmegen kruisen elkaar hier, terwijl vlakbij (kruispunt Beugen) de sneltreinen naar het Zuiden (Roermond—Sittard—Heerlen—Maastricht) passeeren en stoppen.

Door den uittocht komen vele woningen, kantoren en werkplaatsen vrij. Terreinen zijn er ook nog genoeg. De condities voor industrieën, die zich daar vestigen willen, zijn dus niet slecht.

Ook voor gepensionneerden met beperkte inkomsten, zal Gennep iets weten te bieden, omdat huishuren en levensstandaard hier zeer matig zullen worden. Gennep beschikt bovendien over goede onderwijs-inrichtingen, heeft een modern ingericht sanatorium en ligt niet ver van het schoone natuurpark Plasmolen en de eveneens mooie, boschrijke Duitsche streken van Kleef en Goch. Bovendien ligt de universiteitsstad Nijmegen ook nog vlakbij.

Het lot van Gennep is verbonden aan dat der z.g. Keulsche zone. Trekt de geallieerde bezetting daaruit, dan verdwijnen de vreemde soldaten en ambtenaren meteen langs de grens. En dan herkrijgt Gennep zijn oude gunstige voorwaarde: eerste Nederlandsche station op de kortste treinroute naar een haven op Engeland, Vlissingen in dit geval. Verwacht wordt, dat de Duitschers dan wel zullen zorgen opnieuw hun mailtreinen naar het een paar uren vroeger bereikbare Vlissingen te dirigeeren. Wellicht blijkt dan, dat de – overigens terecht - bezuinigende N. S. in deze zaak wat voorbarig zijn geweest.

30 films

Op de nieuwe filmpagina. Met daarin alle films die in museum het Petershuis te zien waren over 200jr harmonie van Gennep. De films bestrijken de laatste 100jr in Gennep met daarin unieke beelden. De nieuwe pagina is toegankelijk via de nieuwe knop hierboven (naast de knop ooievaars) en is ook toegankelijk vanaf de aparte pagina voor de Gennepse harmonie (in Gennepse albums). Daar volgen binnenkort ook nog alle foto's die op de tentoonstelling hingen en nog veeeeel meer, want het Petershuis is natuurlijk niet oneindig groot. Veel plezier. HARMONIEFILMS

We hebben inmiddels ook foto's achterhaald van Nannie Kaufman en Selly Andriesse. De voorbereidingen voor de steenlegging op 21 april, de lezingen op 20 april, het boek en het lesmateriaal voor de Gennepse schoolkinderen verlopen voorspoedig. De Ratel en vooral Maria Goretti hebben enthousiast ingehaakt op het projekt en willen mee sponsoren. Maria Goretti is wel heel actief, wil zelfs de kinderen van de huidige groepen 7 en 8 betrekken en naar verluid met de schoolkinderen een actie opzetten voor de sponsoring van 1 of misschien zelfs 2 stenen. Heel toepasselijk, want zowel Nannie als Selly waren nog gewone Gennepse schoolkinderen toen ze gedeporteerd werden in 1943, nu 75jr geleden. Zodra ik meer weet, hoort u het. In de tussentijd zijn wij nog altijd op zoek naar meer informatie en zo mogelijk beeldmateriaal om die Gennepse mensen ook echt een "gezicht" te geven. Als u wilt/kunt helpen, heel graag. Onze dank ook voor de steun tot zover en voor de vele enthousiaste reactie.

De pastoor met muziekplannen

Wiel vervolgt zijn verhaal (voor het gehele verhaal, zie de knop boven)

In de eerstvolgende vergadering van het kerkbestuur na zijn bedevaart naar Kevelaer ontvouwt pastoor Van Alphen vol vuur zijn plan voor blaasmuziek bij de kerkelijke feesten en processies. De drie kerkmeesters kijken wat gereserveerd. Nergens in de hele omtrek bestaat zo iets. De penningmeester ziet het al vóór zich: de rekeningen voor instrumenten, muziek, salaris voor de dirigent. “De helft van de aanschafkosten zijn voor mijn rekening”, verzekert de pastoor.

Adviseur
En wie gaat de instrumenten bespelen, wie is de instructeur, wie leert hun muziek lezen? Via een confrater in Kleef komt de pastoor in contact met de heer Voss, een musicus aldaar. Die kan adviseren voor de aanschaf van de eerste instrumenten en een leverancier aanraden. Hij is bereid een keer per week naar Gennep te komen om praktijkles te geven.

Opleiding
De 18jarige muzikale organist Hendrik Rudolph Berns zal de pastoor aanzoeken om het theoretisch gedeelte van de opleiding tot muzikant voor zijn rekening te nemen. Hij zal dan tevens de muzikale leiding op zich nemen wanneer de eerste eenvoudige melodietjes samen gerepeteerd gaan worden. De plannen zijn rond, maar het moeilijkste komt nog. Wie durft zich als leerling-muzikant aanmelden?

Zoektocht
Bij de zoektocht naar kandidaten telt één probleem zwaar: de leerling dient over genoeg vrije tijd te beschikken om te kunnen oefenen. En de meeste Gennepenaren moeten van 's morgens vroeg tot 's avonds laat werken om in leven te blijven. De gegadigden zullen dus uit de middenstand moeten komen. Daar kan men de werktijd eniger mate indelen. Pastoor Van Alphen in de Kerkstraat kijkt om zich heen in de buurt naar jongemannen van middenstanders. Hij komt uit bij de bakker, de brouwer, de pottenbakker. Hij gebruikt zijn status als pastoor en chartert tenslotte vijf mannen tussen 20 en 30 jaar, die de gok willen wagen. Het zijn Arnold en Coenraad van Bergen, Giesbert Meurs, Reinier Geenen, en Jan Willem Nadler als eerste leerlingen.

Experiment
Pastoor Van Alphen is in zijn nopjes. De eerste horde is genomen.. De vijf adspirant-muzikanten wonen allen in het centrum van het stadje en kennen elkaar goed. De Klevenaar Voss vindt het een uitdaging: de oprichting van een blaasensemble in een plaats van amper duizend inwoners. Die enthousiaste Gennepse pastoor wil hij graag helpen bij dit uniek experiment.

FOTO -Afbeelding van een bugel / - idem klarinet

Een Gennepse held
was ie. Want op 22 juli redde Walther met gevaar voor eigen leven een leeftijdsgenoot van de verdrinkingsdood in de Maas. Walther een 18 jarige Gennepse jongen uit de Middelweg. Zijn heldhaftig optreden bleef niet onopgemerkt want in januari kreeg hij de Carnegie helden medaille met inscriptie uitgereikt door de burgemeester van Gennep, met bijbehorend getuigschift van zijn heldendaad. Heel bijzonder. De Carnegie helden medaille wordt tot op de dag van vandaag uitgereikt voor bijzondere heldendaden en wordt slechts weinig uitgereikt.

Links een kranten-uitsnede, die over die uitreiking van de Carnegie helden-medaille bericht en rechts het toenmalige woonhuis van Walther. Anno 2018 is het verbouwd en opgeknapt maar in wezen is het nog steeds hetzelfde huis.

We spreken over de Gennepse held Walther Andriesse, die in de zomer van 1934, want toen vond de reddingsactie plaats, 18 jaar was. 6 jaar na de uitreiking van de Carnegie medaille op het stadhuis moest hij zich op datzelfde stadhuis verplicht laten registreren als Jood. Vanaf diezelfde januari 1941 mocht hij ook niet meer naar een bioscoop. Eind mei 1941 werd de toegang tot zwembaden verboden en weer iets later de toegang tot bibliotheken. En eind 1941 werd ook de toegang tot het Vitesse-terrein en horeca-gelegenheden verboden.

Op 25 augustus 1942 moest hij zich met 5 andere Gennepenaren melden in Maastricht, om vandaar naar Westerbork gebracht te worden. Op 28 augustus moest men met de trein naar het oosten, wat Auschwitz bleek te betekenen. 3 Gennepse mannen, waaronder onze Gennepse Carnegie-held Walther en 3 Gennepse vrouwen (waaronder zijn jongere zusje). De mannen werden op een stationnetje voor Auschwitz uit de trein gehaald. De vrouwen gingen linea recta naar Auschwitz-Birkenau om vergast te worden. De mannen kwamen in allerlei kampen en hebben het geen van allen overleefd. Walther moet in april 1943 op een onbekende plek in Silezië zijn omgebracht.

Walther is 1 van de 22 Gennepenaren voor wie op 21 april een struikelsteen wordt aangebracht. Om hem, een Gennepse held te gedenken, en in Gennep terug te brengen, maar ook om het onrecht en de idiotie van wat er toen gebeurd is duidelijk te maken. Een Gennepse jongen die wordt gedeporteerd en wordt omgebracht, niet omdat ie wat gedaan heeft, maar vanwege zijn afkomst.

Heel jammer is dat we geen foto hebben van Walther, zodat we hem ook echt een gezicht kunnen geven. Wellicht kunt u helpen en weet u van een foto waar Walther opstaat, alleen of in een groep(je). Dat zou zeer op op prijs worden gesteld.

korte film-impressie van de kinder-optocht op 13 feb 2018

 

De kinderoptocht van 2018

klik op onderstaande foto voor het album. (om evt foto's te downloaden, klik door tot het grootste formaat)

Jeugdboerenbruiloft 1999

Evenzo was er vroeger een jeugd-boerenbruiloft op de carnavals-dinsdag. In 1999 werden zo Carlijn en Yannick door Jakob van Tankeren in de on-echt verbonden. En daarna was het receptie en feest in de zaal van hotel de Kroon.

 

Beddenrace 1999

Het invullen van de maandag met een carnavals-programma is altijd wat lastig geweest in het Gennepse. Heel vroeger waren er tenten en zalen en kon je vanaf 11-12 's ochtends daar terecht. En er waren heel veel kroegen. Maar "das war einmal". Er zijn al verschillende progingen geweest om een carnavalesk dagprogramma te maken op de maandag en dinsdag. In de 90-er jaren waren er bv beddenraces, zoals de beddenrace van 1999. Bart Akkersdijk was toen de heersende prins van Bombakkes. Een filmpje van 19jr geleden: veel plezier.

 

Het beloofde 2e album

Fotoalbum 1 van de optocht van 2018

Er komen 2 albums van de optocht van 2018. Nu het eerste album met zo'n 253 foto's. Klik op onderstaande foto voor dit album. U krijgt dan een overzicht met foto-buttons. Als u daar op klikt krijgt u een tussenformaat foto, waar u kunt bladeren. Wilt u een foto graag zelf hebben, klik dan op de link onder dat tussenformaat foto voor het grote formaat om te downloaden.

veel plezier. Het 2e album volgt morgen.

Een film-impressie van de optocht van 2018

 

De Mèrtzitting van 2006

Ook toen was het al druk zoals onderstaande albums laten zien. En vanmiddag zal het wel nóg drukker worden. Vorig jaar was er sprake van meer dan 4000 bezoekers. Alleen jammer dat security nodig is. Een terugblik in 2 albums uit 2006. Toen kon ik nog gewoon rondlopen met een camera. Maar tegenwoordig heeft (bijna) iedereen een (smartphone)camera bij zich. En ook de Mèrtzitting wordt weer live uitgezonden door Gennepnews. Zal Ab weer zijn oude werkzaamheden rond carnaval oppakken. :-)

Deel 1
Deel 2
De pastoor op bedevaart

Als pastoor Van Alphen bij zijn vader op de Zandstraat komt, hebben ze het vaak over de politiek. Vader Gerhard merkt dan, op dat hij sinds 1815 weer in zijn geboorteland woont (hij komt uit het Gelderse Wamel). Zijn ‘heerzoon' zegt dan: “Ik heb al vijf nationaliteiten gehad. Waar moet ik me in thuis voelen? "Gennep is mijn vaderland en God het vaste punt waarop ik me richt.” En op die uitspraak baseert hij zijn pastoraal werk.

Godsvrucht
Gennep respecteert zijn rechtlijnigheid, rechtvaardig en strengheid in de leer. Hij schenkt aandacht aan de noodlijdende gezinnen. Een groot deel van zijn geërfd vermogen gebruikt hij om de vroomheid en godsvrucht ook buiten het kerkgebouw te doen leven. Processies zijn daarbij een middel voor jong en oud.

Missie
Hij nodigt de paters Redemptoristen uit in zijn parochie een week lang ‘Missie te geven'. Zij nemen dan een week lang het parochiewerk over, houden elke avond indringende predicaties en gaan ook op huisbezoek. Van Alphen heeft dan de tijd om bijv. een bedevaartstocht te voet (tien uur gaans v.v.) naar Kevelaer te maken.

Schildje
Zijn ervaringen in Oeffelt bij O.L. Vrouw, Toevlucht der zondaren motiveren hem tot zijn alleengang. In de basiliek in Kevelaer staat hij altijd even stil bij het herdenkingsschild “Gennep 1786”. Hij was toen zeven jaar. Zou zijn vader mee geweest zijn? Hij zou het hem vragen.

Blaasmuziek
Naar Gennep terug lopend in 1817 laat hij het hele gebeuren in Kevelaer nog eens aan zijn geestesoog voorbij gaan. Indrukwekkend vond hij de vroomheid die de pelgrimsstoet uitstraalde in de processie op weg van de verzamelplaats naar de genadekapel. Voorop een groepje blaasmuzikanten dat gewijde muziek speelde tijdens de tocht.

Plannen
Toen hij, huiswaarts gaande, in de verte de Martinustoren zag, wist de pastoor het zeker: zijn processie in Gennep zou ook een begeleidende groep muzikanten krijgen. Glimlachend liep hij uit de Looi langs ‘de Lèst'. Dan door de Picardie in alle vroegte tussen de sporen van de gesloopte Zandpoort door de Zandstraat in. Op de Markt rook hij de geur van vers brood uit de bakkerij Van Bergen. Achter het stadhuis stond de pastorie. Hij liep achterom, maakte de achterdeur open en was thuis. Hij strekt zijn moede benen en ziet: over een half uur kan hij de ochtendklok luiden.

Gedenkschildje in basiliek van de Gennepse bedevaart van 1786
Genadekapel Kevelaer

FOTO Gedenkschildje 1786 / Genadekapel Kevelaer

(zomer) Carnaval (2006)

Het is nu mooi zonnig weer, maar wel koud. In 2006 werd door Bombakkes zomercarnaval georganiseerd, op en rond de Niers. Aangename temperaturen, vrolijke stemming, maar het was (helaas) geen blijvend succes. Wel leuk om nu, 12jr later, nog eens terug te kijken in het album van 24 juni 2006. Iedereen 12 jaar jonger, sommigen niet meer bij ons, maar de stemming zat er toen in èn het was lekker warm. Klik op 1 van onderstaande foto's voor een album met meer dan 100 foto's.

10jr terug: het jaaroverzicht van 2007

 

Ook in de toekomst volgen nog meer nieuwe leuke en interessante afbeeldingen. Blijf kijken!

Voor degenen die de oude voorpagina's nog eens willen zien:Oude voorpagina's

www.gennepnu.nl Binnenkort..... NIEUWE UPDATES.....Blijf kijken!