Een radeloze Raad

Dat gevoel bekroop me toen ik naar het geluidsverslag van de gemeenteraadsvergadering van 20 december 2012 zat te luisteren (je zal maar iets te doen hebben). En nu willen ze ook nog een gezamenlijke raadsvergadering met de 5 betrokken gemeenten gaan houden. Gezellig, maar de toegevoegde waarde ontgaat me een beetje. Gebeurd is gebeurd en damage control is het enige wat rest. Daarbij is de positie van Gennep wel een beetje anders dan die van bv Venlo of Horst, want dat industrieterrein en die gebouwen in Venlo zijn voor Gennep van 0 en generlei betekenis, anders dan dat ons geld er in zit en wij risico lopen. Dit is anders voor Venlo en Horst, want die hebben een rechtstreeks belang (zeker Venlo).

Om onze gemeenteraad een eindje op weg te helpen in dit verwarrende dossier heb ik een aantal zaken op een rijtje gezet (met de onderliggende officiële stukken).

Het begint allemaal in 2004, als de 5 regiogemeenten (eerst 4, maar in 2004 sluit Gennep zich daar om een of andere reden bij aan) een bidbook indienen om de Floriade 2012 binnen te halen. Het bidbook ziet u rechts (klik op het plaatje).

Het plan is om door de Floriade te organiseren op een nog aan te leggen industrieterrein in Venlo kostenbesparingen te realiseren (synergievoordelen in de hoogte van € 10 miljoen), waardoor dergelijke Floriade haalbaar gaat zijn.

De uitgangspunten respectievelijk doelstellingen van de Regio voor die Floriade zijn: (pag 45 van het bidbook) Met het organiseren van de Floriade hebben we een drieledig doel voor ogen: 1 De Nederlandse tuinbouw in al zijn facetten maximaal promoten als toonaangevend in de wereld en het uitdragen van Nederlandse tuinbouwproducten als topproducten. 2 De ontwikkeling van de tuinbouw in de regio bevorderen. 3 De Regio Venlo op de kaart zetten als een economisch, maatschappelijk en toeristisch aantrekkelijk woon-, werk- en verblijfsgebied. Het doel is om minimaal 2,5 miljoen bezoekers te genereren. LINK

Het doel is weliswaar om tenminste 2,5 miljoen bezoekers te genereren, maar de financiële onderbouwing wordt conservatief ingestoken. Daarin wordt uitgegaan van tenminste 2 miljoen bezoekers hetgeen samen met een garantiebedrag van € 7 miljoen van de regio (tesamen met bedragen van andere overheden) leidt tot een positief financieel plaatje. Het garantiebedrag (gefinancierd via dat toekomstige bedrijventerrein) kan dan meteen dienen als werkkapitaal van de Floriade. Tot zeker 6 jaar later gaat de gemeente Gennep echter nog steeds uit van tenminste 2,5 miljoen bezoekers, hetgeen zou betekenen dat die € 7 miljoen terug zou komen. In de boeken en begrotingen van de gemeente Gennep wordt deze garantie, of voorziening of reserve of hoe de dames en heren dit willen noemn, niet genoemd. In de diverse programmabegrotingen wordt dan ook uitdrukkelijk gerept van "budget-neutraliteit". (ik verwijs hier maar even naar bv pag 107 van de programmarekening 2009 van de gemeente Gennep).

Ergens tussen 2008 en 2010 is de oorspronkelijke doelstelling van tenminste 2,5 miljoen bezoekers overboord gezet en is het tenminste 2 miljoen bezoekers geworden. Automatisch gevolg was dat het voorziene exploitatie-overschot dat meer dan voldoende zou opwegen tegen de afgegeven kapitaalgarantie van 7 miljoen ineens foetsie was en er dientengevolge ook een voorziening op de balans van de gemeente Gennep getroffen moest worden ten laste van de reserves. Dat is naar ik meen in 2010 of 2011 gebeurd. Maar zelfs tot in de begroting van 2012 meende men nog steeds dat het wel eens goed zou kunnen komen. Dat is goed terug te zien aan de berekening van het benodigde weestandsvermogen van de gemeente Gennep op pag 54 van de programma-rekening 2012.

Ondertussen zijn er tussen 2009 en 2011 nog een aantal andere zaken gebeurd. De 5 gemeenten stonden garant voor € 7 miljoen, de provincie gaf € 7 miljoen, het Rijk zou 5 miljoen geven, subregiogemeenten 1 miljoen en er zouden nog subsidiegelden ten bedrage van € 2,5 miljoen (CERES subsidie) komen. LINK naar stuk. De subregio-gemeente bijdrage kwam niet, zodat de 5 gemeenten die extra miljoen ook voor hun rekening namen. Daarnaast was in het bidbook uitgaan van een prijspeil 2002, zodat indexatie naar prijspeil 2012 nodig was en ook voor de subsidies. De indexatie voor deze periode bedraagt volgens het CBS zo'n 21% en zou voor de oorspronkelijke € 7 miljoen bijdrage, zo'n € 1,5 miljoen zijn.

Maar de subsidies van de Provincie, het Rijk en Ceres moesten natuurlijk ook geïndexeerd worden. Wie moest dat betalen? Natuurlijk weer de Regio, zodat het totale indexatie-bedrag geen €1,5 maar € 4 miljoen werd. Het totale garantie-bedrag van de Regio kwam daarmee op de bekende € 12 miljoen (oorspronkelijke 7 de 1 van de subregiogemeenten en 4 van de totale indexatie). Maar men behield goede hoop dat dit geld bij goed bezoek aan de Floriade zou terugkomen.

Daarnaast investeerde de Regio via Venlo Greenpark (het industrieterrein) ook nog eens € 10 miljoen in de terreinen en voorzieningen voor de Floriade omdat die voorzieningen na de Floriade nog nuttig gebruikt konden worden.

Onderwijl ging het ook op een ander terrein niet helemaal jofel, want er konden geen investeerders gevonden worden voor de noodzakelijke gebouwen (vooral Innovatoren en villa Flora). Dit leidde ertoe dat de Provincie investeerde in de Innovatoren en de Regio in villa Flora (€9,6 miljoen + garanties). Hiervoor werden de herindelingsgelden afkomstig van de Provincie gebruikt. Daar waar Gennep mbt de Floriade verantwoordelijk is voor 8,5%, is het aandeel van Gennep in die villa Flora 20% (1/5)!

Ondertussen was het ook duidelijk geworden dat ook het industrieterrein (Greenpark) op een negatief resultaat af zou gaan stevenen. En ook daarvoor moesten voorzieningen getroffen worden op de balans van Gennep.

Bij dit alles komt dan nu dat te verwachten negatieve exploitatie-resultaat van de Floriade, waarvan volgens de genoemde verdeelsleutel 8,5% voor rekening van Gennep komt, bovenop de al verloren gelden, die straks allemaal aan Greenpark overgemaakt moeten worden. Discussie tussen de Floriade en greenpark gaat nu nog over de eventuele waarde van gebouwen en infrastructuur die de Floriade wellicht aan Greenpark zou kunnen overdragen bovenop de genoemde € 10 miljoen. Dit verschijnt dan overigens weer in de boeken en op de balans van Greenpark en het risico bestaat dat het een vestzak-broekzak verhaal wordt (hoeft niet, maar kan wel). Daarnaast moest de Floriade nog een aantal zaken afwikkelen. Ik heb de stukken niet, maar mijn inschatting is dat Greenpark uiteindelijk voor zo'n 4,5-5 miljoen zal overnemen en dat de Floriade dan met een officieel verlies zal eindigen van 4-5 miljoen.

Wat te doen voor de bestuurders en gemeenteraad van Gennep? Het verleden is gebeurd en niet te veranderen. Het is de vraag of alle keuze zuiver zijn geweest en met voldoende onderbouwing en of de Raad voldoende is geïnformeerd. Het is ook de vraag of de Raad haar werk al die tijd naar behoren heeft gedaan. Stupide en dom, maar daar veranderen raadsenquetes niks aan. Voor Gennep is belangrijk dat de Floriade goed en snel afgewikkeld wordt, en dat wij vervolgens ook zo snel mogelijk zien af te komen van Greenpark en van ons deel in villa Flora. Indien dat op basis van huidige waarderingen gebeurt, dan is de schade te overzien en wordt een open eind vermeden. Een open eind tav een investering in een industrieterrein in eigen gemeente is vanzelfsprekend anders dan een open eind mbt gebouwen en terreinen in Venlo. Daar heeft Gennep niets te zoeken. Het lijkt mij dan ook het beste om dergelijke insteek te kiezen bij de aanstaande raadsconferentie. De totale "schade" voor Gennep kan op deze manier afgeperkt worden tot zo'n € 1,6 miljoen, waarvan 3/4 op dit moment al ingeboekt is. Het overdragen van bezittingen door de Floriade aan Greenpark draagt dan bij aan het verminderen van de uiteindelijke kosten voor Gennep. De herindelingsbijdrage van de Provincie die in villa Flora is gaan zitten, moeten we ook maar vergeten. Dit heeft ook geen impact op onze balans, want de kosten voor de herindelingswerkzaamheden zijn in het verleden al genomen.

En over de uiteindelijke evaluatie van de Floriade moeten we het later maar eens hebben. Kasteeltuinen in Arcen failliet, verminderde bezoekers-aantallen in Limburgs Museum en Oorlogsmuseum, weinig hotelboekingen in NO Brabant en allen wijzen naar de Floriade. Maar als gezegd, dat moet later maar eens geëvalueerd worden. Het verleden kun je toch niet veranderen, hooguit je lessen trekken. Ik ben alleen bang dat er uit alle macht weer geprobeerd zal worden een verhaal te bedenken hoe goed de Floriade toch voor Gennep geweest is. Ik hoor bv al verwijzingen naar de groei van de tuinbouwsector. Vraag is of Gennep hiervoor moet betalen of dat dit meer iets is voor de sector of voor de landelijke overheid.

De Gemeenteraad van Gennep is voorgelogen!! (19 jan 2013)

Ik heb lang geaarzeld over de kop, maar ik kan er niks anders van maken. Op 22 dec 2003 heeft de Gemeenteraad van Gennep een Raadsvoorstel van het toenmalige college van B&W onder aanvoering van de toenmalige burgemeester goedgekeurd, dat feitelijk behelsde dat Gennep ging deelnemen aan de Floriade, dat Gennep € 600.000,= subsidie aan de Floriade gaf, dat Gennep risico-dragend deelnemer werd aan het industrieterrein Greenpark in Venlo en dat Gennep risico-drager werd voor eventuele exploitatie-verliezen van de Floriade. Het navrante was dat de Gemeenteraad waarschijnlijk helemaal niet in de gaten had, dat ze dit besloten, want ze werden door de voorzitter van de Raad op een compleet verkeerd spoor gezet. Dit begon al met de behoorlijk onduidelijke bewoordingen van het Raadsvoorstel. Als je dit vergelijkt met het Raadsvoorstel van bv de gemeente Helden over hetzelfde onderwerp, dan val je bijna van je stoel. Het bovenstaande is waarschijnlijk moeilijk te geloven, maar ik heb de officiële stukken om dit te staven:

Het kwaliteits-verschil van de voorstellen Helden-Gennep is schrijnend. Die van Helden is volstrekt helder, die van Gennep blinkt uit in het creëren van onduidelijkheid. Helemaal schrijnend wordt het als je vervolgens de notulen van de raadsvergadering doorneemt, waar de toenmalige burgemeester oa het volgende stelt (letterlijk uit deze notulen): " Het voorstel zoals het er nu ligt is de intentionele uitspraak", " Het gaat nu om niet meer dan een voorbereidingsbesluit. Na dit intentionele besluit komt het totale besluit over deelname aan de stichting en hoe de stichting eruit ziet, wie daarin participeert terug bij de raad. Het is een principebesluit van strategisch belang met geen open eind financiering. Andere financiering dan in het voorstel staat is vooralsnog niet aan de orde.", "Er is op geen enkel moment over gesproken, dat de 5 gemeenten Trade Port Noord gaan exploiteren; er is alleen een relatie naar de Floriade. Over meer kosten dan maximaal € 31.500,-- en een open eind financiering wordt niet gesproken. Als er meer kosten aan de orde komen, hoort dat eerst in de raad thuis."

In de Gemeenteraad van Venray wordt later goedgekeurd dat Gennep mee gaat doen met oa deze zinsnede in het raadsvoorstel van Venray: " De gemeenteraad van Gennep heeft in zijn vergadering van 22 december 2003 onder andere
besloten om in te stemmen met aansluiting van de gemeente Gennep bij de Regio Venlo en met deelname aan het project Floriade 2012. Hierbij werd tevens kennis genomen van de mogelijk daaraan verbonden financiële risico’s en de daarmee gemoeide financiële bijdragen."

Het lijkt er sterk op dat de Gennepse Gemeenteraad in het ootje genomen is. Natuurlijk hadden ze beter op moeten letten en de stukken beter moeten lezen, maar ze zijn wel degelijk op het verkeerde been gezet door de toenmalige burgemeester. En waarom? Ik heb een sterk vermoeden dat de Provincie hierin een zeer grote rol gespeeld heeft. De provincie was altijd al heel kritisch over Gennep en zal pressie uitgeoefend hebben dat Gennep meer moest samenwerken, meer het voortouw moest nemen. Ik heb een donkerbruin vermoeden dat om dezelfde reden later de gesprekken met Mook en Bergen moeizaam werden, omdat Mook en Bergen vonden dat Gennep wel een heel grote broek aan trok. Ik vermoed dan ook dat Gennep een hele hoop ellende, waaronder waarschijnlijk tenminste een verlies van € 2 miljoen aan de Floriade en daarnaast een moeizame relatie met Bergen en Mook uiteindelijk tenminste mede te danken heeft aan de provincie Limburg en de pressie die ze (ik vermoed met name sommige gedeputeerden) op de Gennepse bestuurders heeft uitgeoefend. Maar dit is natuurlijk koffiedik kijken. Waar ik een Floriade Raadsenquete weinig zinvol vind, denk ik dat een Raadsenquete over dit onderwerp veel zinvoller zou zijn. Hoe is Gennep hierin meegesleurd, wat is de rol van het toenmalige bestuur en wat is de rol van de Provincie. Persoonlijk vind ik eigenlijk dat de rekening van Gennep maar het beste bij de Provincie kan worden neergelegd, want dit riekt naar onbehoorlijk bestuur ten koste van een kleine gemeente in het noorden van de Provincie. En in plaats van dat eindeloze gezever over "bestuurskracht" kan de Provincie zich dan beter richten op bestuurs-fatsoen. Daarvan weet iedereen wat dat zou moeten betekenen!

"Gennep, het Wassenaar van het zuiden" (24 jan 2013)

Aldus burgemeester Scholten van Venlo, voorzitter van de Regio op de gezamenlijke vergadering van de Floriade-gemeenteraden in Ottersum op do 24 jan 2013. Op de vanuit het Gennepse uitgesproken zorg, dat Gennep weinig baat heeft bij de Floriade omdat we wel erg ver weg liggen, maar dat we tegelijkertijd wel de volle mep hebben moeten betalen en ook de volle mep van de verliezen moeten betalen, sprak de burgemeester van Venlo, Antoin Scholten, de historische woorden:

"als Greenport Campus succes wordt, wordt Gennep het Wassenaar van het zuiden"

Ik viel bijna van mijn stoel van het lachen en moest ook meteen terug denken aan de legendarische woorden van onze vroegere burgemeester de Loo: "als het regent in Venlo, dan drupt het in Gennep". (Noot: in werkelijkheid: als het regent in Venlo, dan blijkt het de spuigaten uit te lopen in Gennep)

twitter-foto Alexander Vervoort

twitter-foto Kees van Rooij

Oude update: FLORIASCO