Bezet, bevrijd, geplunderd: Dat schrijven historisch onderzoekers Paul Klinkenberg, Paul Thissen en Paul van der Heijden in hun boek met dezelfde titel. Het boek verschijnt vrijdag tegelijk met de opening van de gelijknamige expositie in het Vrijheidsmuseum in Groesbeek. „Plundering door de geallieerden was heel lang taboe in de herdenkingscultuur. Nu, driekwart eeuw later, is het tijd om deze schaduwkant van de bevrijding te belichten”, aldus de auteurs. „Na de oorlog overheerste het gevoel van: vreselijk wat er is gebeurd, maar nu bouwen we ons bestaan weer op. De bevrijders waren helden. Zand erover.”

De site Nijmegen nieuws schrijft op 11 jan 2020 over de expositie in het Vrijheidsmuseum:

Expositie ‘Bezet, bevrijd & geplunderd' in Vrijheidsmuseum: Geallieerde plunderingen in de regio Nijmegen, 1944-1945

Al zolang oorlogen bestaan, wordt er geplunderd. Het zal daarom niemand verbazen dat ook geallieerde soldaten tijdens de Tweede Wereldoorlog zich aan plundering schuldig maakten. Maar waarom deden ze dat op het grondgebied van een bevriende natie? Onderzoek naar wat zich afspeelde in de regio Nijmegen, leidt tot een confronterende conclusie: met name in de geëvacueerde gebieden van de gemeenten Ubbergen, Millingen, Groesbeek, Mook en Middelaar, Ottersum en Gennep blijken vrijwel alle gebouwen leeggehaald. Geallieerde troepen – Amerikanen, Britten en Canadezen – roofden niet alleen uit woonhuizen, maar ook uit fabrieken, hotels, banken, kloosters en kerken.

Wat bezielde deze militairen? En waarom werd er nauwelijks tegen hen opgetreden? Bezet, bevrijd & geplunderd toont de bijzondere situatie in de regio Nijmegen, een militaire zone waar het oorlogsfront maandenlang dwars doorheen liep en waar vele tienduizenden militairen samengepakt leefden onder barre omstandigheden. Sommige militairen stalen goederen uit noodzaak, anderen uit zelfverrijking of simpelweg als ontlading. Na de oorlog kreeg plundering weinig aandacht, want dat paste niet in ons beeld van heroïsche bevrijders. Nu, driekwart eeuw later, is het tijd om deze schaduwkant van de bevrijding eindelijk te belichten. De expositie is gebaseerd op de gelijknamige publicatie die verschijnt op 16 januari 2020.

Waar de duitse militairen in het algemeen zeer gedisciplineerd waren, lijkt dit bij de gealleerden een stuk minder het geval, zoals ook blijkt uit onderstaande brief die burgemeester van Banning van Gennep al op 21 februari 1945 schrijft aan het ministerie van Oorlogsvoering in Londen. We hebben de brief (via de Romein) omdat deze recent bij het opruimen gevonden is op zolder van oma van As. Zij was na de oorlog secretaresse van burgemeester van Banning.

Ook uit andere bronnen is bekend dat er niet alleen volop werd geplunderd maar dat zelfs de nodige huizen in Gennep door brand verloren zijn gegaan door toedoen van in Gennep bivakkerende geallieerde soldaten. Misschien dachten ze dat ze aan deze zijde van de Maas al in Duitsland waren (?).

NOS artikel: vrijdag 17 jan 2020: de zwarte kant van de bevrijding

Reformatorisch dagblad: 14 jan 2020: geallieerde bevrijders trokken spoor van plundering

Nijmegen Nieuws: expositie Vrijheidsmuseum