Wiel van Dinter vervolgt zijn verhaal. Hij woont met zijn vader, moeder en zusje tijdelijk in de woning van zijn grootouders (opa is op evacuatie gestorven) in de Loodsstraat in Gennep. Hun eigen huis op de hoek Maasstraat-Zandstraat (boven nu, in 2020 café de Typhoon) is zwaar beschadigd. Wiel vertelt zijn belevenissen van de 1e paar weken terug in het Gennepse.

Daglicht
Ik liep, thuiskomend van de eerste tocht door Gennep, naar de achterdeur en zag iets nieuws. In de woonkamer kwam een strook daglicht binnen! Vader had oma's H. Hartbeeld van de vuilnishoop naar binnen gehaald. Hij vond tussen het afval ook het H. Antoniusschilderij met het glas in de lijst nog heel. Hij had de lijst met glas tussen de raamplanken gemonteerd, zodat er nu wat daglicht in de kamer viel. Waar je al niet blij mee bent!
We aten lekker stevige erwtensoep met veel varkensvlees erin. In de gaarkeuken werd op een lijst de naam afgevinkt. De vrouwen en mannen daar zorgden ervoor dat niemand honger hoefde te lijden. Wat een verschil met een maand geleden in Loenen. Maar toch zei moeder dat ze graag zelf wilde koken. Maar ze had alleen een koekenpan en een kleine kookpan met een plaatje in de dunne bodem.

Scholen

Aan het begin van de Spoorstraat wees Johan op de winkel van ‘Piet d'n Békker Van Bergen' die blijkbaar zwaar onder vuur gelegen had. Geen etalageruit meer heel. We kwamen bij sigarenwinkel Michels op de hoek van de Schoolstraat. Hier stonden we vroeger altijd vóór schooltijd op elkaar te wachten. De grote schampsteen lag er nog. We waren nieuwsgierig hoe onze school er bijlag. We besloten na al die maanden eens een kijkje te gaan nemen. Ja hoor, de Mulo stond er nog. Er liepen Engelsen in en uit. Op de speelplaats stonden jeeps en motors. Het hekwerk was weggebroken. De jongensschool ernaast was ook bezet. Naar school gaan was er voorlopig dus niet bij. We wilden door het raam naar binnen gluren, maar werden met een fucking rascals! weggejaagd. We sloegen ‘t Straatje in en keken zo op het Vitesseterrein. De schutting eromheen was op veel plaatsen vernield. De doelen stonden er nog. Het kleedlokaal was half weggeschoten. We keken van hier op het centrum van Gennep. Nou, zei Johan, nu zie je goed hoe kapot Gennep is. Dat gaan ze niet in een, twee, drie weer opbouwen. Ik trok mijn schouders op…

Op 11 mei 1945 keerde een eerste delegatie van de Paters vd Heilige Geest terug naar Gennep van hun evacuatie-adres. Dat was een kleine 3 maanden na de bevrijding van Gennep.Pater de Rooy keerde terug met 4 Broeders en 8 Novicen. We zien ze boven op de foto aankomen in Gennep, waar ze een grote puinhoop aantroffen, zoals de foto's laten zien. Maar waar ze ook geallieerde soldaten aantroffen die hun onderkomen hadden gevonden in het gebouw van de Paters. De refter was kantine geworden, er was een scheer-lokaal en het bleek dus behelpen voor de paters
de paters en engelse soldaten voor het pand van de paters	de Zandstraat	hotel de Kroon heeft in september 1944 een voltreffer gehad van een engelse typhoon
andere huizen aan de Markt zien er ietje, maar niet heel veel beter uit	de Niersbrug die februari 1945 door de Duitsers opgeblazen is, ligt in de Niers. Daarboven de door de Engelsen gebouwde baileybrug. De Gennepermolen heeft het ook zwaar te verduren gehad	tja.

Elckerlyc staat sinds de meivakantie leeg en was het doelwit van vandalisme, zodat de gemeente hekken liet zetten rond de school. Op 8 juni is een asbest-verwijderingsbedrijf begonnen met het verwijderen van de asbest beplating van de school. Maandagavond 8 juni maakte de brandweer van de gelegenheid gebruik om haar wekelijkse oefening in het leegstaande schoolgebouw te houden.

En op dinsdag 9 juni zag ik een bedrijf bezig met het verrichten van bodemonderzoek op het sportveld achter Maria Goretti. Dit waarschiijnlijk vooruitlopend op de plannen van B&W om een tijdelijke (10 jaar) sporthal op deze plak neer te zetten. erg jammer dat de gelegenheid tot buiten sporten verloren gaat. Er zijn wel andere plekken te bedenken, zodat dit speelveld beschikbaar blijft. Samenhang met de bestaande sporthal is er sowieso niet en ook vanwege de eventuele parkeer- en verkeers-problemen lijkt mij een andere plaats wel beter geschikt. Het hoeft niet eens perse in de kern Gennep, want het is tenslotte een gemeentelijke sporthal. Tenslotte: weet niet wat de bouwbeperkingen zijn zo dicht bij de dijk. En bovendien, dit is overstromingsgebied (winterbed) van de Maas. Bij overstroming vergoedt de rampenwet niets, want dat is uitdrukkelijk uitgesloten.

Maandagavond 9 juni kon de harmonie eindelijk weer repeteren en volgens een strak goedgekeurd protocol. Afstand 2 meter en met een doekje voor condenswater uit het instrument. In het eigen repetitielokaal ging het niet, zodt uitgeweken werd naar PicaMare. De vorige repetitie, de laatste voor de corona-tijd was op maandag 9 maart. Men was toen nog druk bezig met de voorbereidingen voor de Proms van 2000, die in juni gehouden zouden worden en met de voorbereidingen voor het huwelijk van een van de muzikanten (of beter: 2 van de muzikanten) Beide foto's zijn van de harmonie zelf.

Het leerlingen-orkest (allemaal onder de 18) mochten al eerder beginnen. Hun 1e repetitie was op 25 mei in de tuin van een van de bestuursleden.

de 2 onder 1 kappers op het Pagepark. Een paar foto's om dit te illustreren. Ze worden werkelijk uit de grond gestampt. Èn ik kwam eind verleden maand een bekende Gennepenaar op de fiets op de Markt tegen. Een teken dat de meest duistere corona-tijden achter ons schijnen te liggen.

14 mei	15 mei	20 mei	29 mei	4 juni

28 mei, Markt Gennep. "de lange onderweg"

Mei 1945 keerde de 14 jarige Wiel van Dinter van zijn evacuatie-adres in Loenen terug in Gennep. Hun woning in de Maasstraat boven Smits (in 2020 de Typhoon) was onbewoonbaar en ze trokken in bij hun grootouders in de Loodsstraat. Wiel vertelt zijn belevenissen van zijn 1e tijd in Gennep.

Stal

Die eerste nacht weer in Gennep lag ik op de paardendeken in het stro een holletje te maken. Ik rook het stro en dacht opeens terug aan Woudeberg tijdens de evacuatietocht. Daar hadden we ook op stro geslapen in… een varkensstal. De boer daar was gedwongen enkele evacuees die nacht te herbergen. Hij zei toen kwaad alleen plek te hebben in een stal. Ik had toen niet kunnen slapen van het geslurp van de varkens uit de trog. Hier in het stro waren we in Gennep. We gingen het zeker beter krijgen.

Buit 's Morgens aten we in de keuken vers brood. De bakkers die terug waren, bakten voor heel Gennep. Van de vier stoelen waarop we zaten, hadden we er twee ‘geleend' bij de buren, die nog niet terug waren. Oom Rien had nu bij een vriend kost en inwoning geregeld.Als broodbeleg gebruikten we iets nieuws: Engels spul in blik corned beef. Dat smaakte prima. Ik ging na het ontbijt op onderzoek in de tuin. De Engelsen die in het huis gebivakkeerd hadden, smeten het afval, lege blikken, dozen, kapotte spullen, achter het huis op een grote hoop. Een van de Schotten bleek een apart soort humor te hebben. Bovenop de grote afvalhoop had hij oma's H.-Hartbeeld met uitgestrekte armen gezet! Achter de kippenren zag ik drie open kuilen. Oom Rien vertelde me dat daar vóór de evacuatie waardevolle spullen daar waren begraven. En dat de Engelsen overal de verse grondsporen met detectors hadden afgespeurd. Alles wat ze vonden werd als oorlogsbuit meegenomen, verkocht of verkwanseld.

Kampioen

Achter de doornen haag lag het akkerland van opa en de buren. Het liep door tot aan de Steendalerstraat. De Tommies hadden er een wagenpark van gemaakt met metershoge stapels jerrycans en munitiekisten. Aan de overkant van de straat lag de smederij van ‘Jöp de smid'. Die gebruikten de monteurs als autowerkplaats. Vandaaruit repareerden en reviseerden ze de tientallen auto's die daar buiten geparkeerd stonden. Mijn vier jaar jongere zus was kampioen schooister. Ze kreeg bij die soldaten daar cigatettes, chocolate, bisquits en blikjes cola los!

papierfabriek	locomotievenloods	station	papierfabriek

Mulo-engels
Met Johan en Adrie, die ook net terug waren, ging ik op ontdekkingstocht door Gennep. We zagen van uit de Groene Kruisstraat de uitgebrande papierfabriek. Nu nog erger dan toen we nog in Gennep waren. We kwamen bij het station. Dat was ook uitgebrand en gebombardeerd. Er stonden alleen nog muren overeind. De bomen ervoor zagen er gehavend uit, maar hadden weer nieuw blad. We konden het Spoorlaantje niet in. Dat was helemaal versperd door de omgehakte bomen. En er hing een wit lint over de weg met een bordje Mines . We besloten dus langs de spoorlijn naar de overweg en de wachterswoning te lopen. Bij de overweg keken we naar de door mitrailleurvuur flink beschadigde kolos van de moutfabriek. We wilden naar de wrakken van het MBS-materieel gaan kijken dat daar verzameld stond. Maar een soldaat schold ons de huid vol en joeg ons weg. Ons mulo-Engels werd verrijkt met you fucking basterds! Wij vonden het interessant en gingen het zelf te pas en onpas gebruiken.

links de moutfabriek	blik op de spoorwegovergang richting station	het MBS emplacement	voorzijde van het station

Fluit
Wij drieën besloten door de Spoorstraat Gennep in te lopen. Het gebouw van de Paters van de H. Geest was volop in gebruik door de Britse militairen. Soldaten liepen in en uit. Wisten wij dat drie maanden daarvoor Winston Churchill daarbinnen vergaderd had. We keken om toen we een locomotief hoorden fluiten. Daar reed langzaam een trein richting de Maas. De brug was dus weer klaar. Die was september verleden jaar door de Duitsers opgeblazen. Moesten we morgen eens bij de Maas gaan kijken. In Hotel Van Bergen was het ook druk met militairen. De Van Bergens waren net als de Paters nog niet baas in eigen huis. We liepen door het ‘Politiestraatje' terug naar huis. Het werd etenstijd. Benieuwd wat vader bij de gaarkeuken gekregen had.

Noot Harm: Het politiestraatje was het pad rechts van de marechausseekazerne en verbond de Spoorstraat met de Emmastraat. In 2020 is er nog een inham, die dood loopt tegen de (uitgebouwde) AH.

Met verbazing heb ik middels het Gelderlander-artikel (link naar dat artikel) kennis genomen van de discussie in de Provinciale Staten van Limburg.

Maar even de feiten op een rijtje:

• Bij een dijk met de huidige normhoogte horende bij een kans van 1/250 per jaar op overstromen/bezwijken is de kans op overstroming van de lob 11,33% voor een periode van 30 jaar.
• Als de dijken verhoogd worden tot een niveau behorende bij een kans van 1/300 per jaar, dan is de kans op overstroming 9,53% voor een periode van 30 jaar.
• Als de dijken verder verhoogd worden tot het niveau behorend bij een kans van 1/3000 per jaar, dan is de kans op overstromen in een periode van 30 jaar nog maar 1%. Dit is de variant met de schuif.

Iedereen lijkt te hoop te lopen tegen de laatste variant, omdat de lob dan onder water zou worden gezet. De kans op overstroming van de lob is echter maar liefst 10x kleiner dan bij de wettelijke normdijken. De lob wordt dan telkens onder water gezet door de Maas en in geval van de schuif door de overheid. Dat klopt, maar het risico is wel 10x (!!) kleiner.

En er is nog een voordeel: bij de oplossing met de schuif kan aangevoerd worden dat de lob nood-overloop-gebied is en niet slechts overstromings-gebied. Bij een dergelijk gebied hoort een ruimhartige (vooraf afgesproken) schadevergoedings-regeling, zoals het rapport van de commissie Luteijn ook aangeeft. Zou het probleem van schadevergoeding ook uit de wereld zijn.

Het enige dat overblijft is het wantrouwen dat men blijkbaar heeft in de overheid en de angst dat die schuif eerder open gezet zou worden. Liever 10x vaker onder water dan afhankelijk zijn van de overheid lijkt het credo.

De variant met de schuif vergt een zeer forse extra investering tov de variant met de wettelijke normdijken. De lob krijgt zo meer veiligheid dan waar men wettelijk gezien recht op heeft. De argumentatie is dat de lob niet al veel eerder overstroomt, maar netjes droog blijft, tot een situatie van zeeeeeeer extreem hoog water. De lob kan dan de piek van dat water bergen, hetgeen niet kan als de lob al onder water staat. En dit kan ook niet als de schuif al eerder open gezet zou worden. Dat zou betekenen dat die forse extra investering in de lob met schuif voor niets zou zijn geweest.

Wat ik wel jammer vind, is dat de oude kern van Gennep en Gennep West niet die kans op extra veiligheid krijgt, die de lob wel krijgt. In Gennep zal bij hoog water (meer dan 1/300) water geborgen worden en iedereen die na 1998 gebouwd heeft geen recht/kans op schadevergoeding vanuit de rampenwet. De nog te bouwen KEC bv: de kans op een overstroming in een periode van 30jr is 9,58%. Ben benieuwd of de gemeente daarmee rekening houdt bij haar bouwplannen. Het zou misschien slimmer zijn om de nieuwe school op een terp van 1m hoogte te bouwen, of anders met een sousterrain eronder (dat voor allerlei schoolzaken gebruikt kan worden, tussen de overstromingen door). Na kerstmis 1993 was er een bezoek van notabelen aan Gennep om de schade te bekijken. Een van de reacties bij de sporthal was toen: "wie bouwt er nu een sporthal op zo'n laag punt". Het is misschien beter om lessen te trekken gemeente!

1 juni 2020: een stralende en warme lentedag. En na de corona lock down wordt het "normale leven" weer langzaam op gang gebracht.

Vanochtend om 10:00h was weer de eerste H Mis met parochianen in de Martinuskerk. Het aantal mensen was gemaximeerd tot 30. In de grote Martinuskerk zouden er overigens veilig wel 100 kunnen, maar regels zijn regels. In de kerk was met linten aangegeven waar men wel en waar niet mocht zitten. Kerkboekjes en knielkussentjes waren verwijderd om elk risico te elimineren.

En ook de terrasjes maken zich op voor het eerste publiek op 1 juni om 12:00h. De verwachtingen zullen hooggespannen zijn. Hoe druk wordt het en hoe zal het gaan. De terrasjes op de Markt en bij het Geveltje (of tegenwoordig Aard) zien er piekfijn uit. Verderop naar het zuiden zal het lastiger worden om het trottoir nog te kunnen gebruiken, want als er 1,5m afstand naar beide zijden gehouden moet worden dan is al een breedte van 3m nodig plus de eigen breedte. Maar de gemeente als vergunningverlener zal er wel over nagedacht hebben. En dan is er ook nog het nieuwe terras van Babbels op de vlonder bij de Niers. Goed bedacht.

Links het nieuwe terras in aanbouw op de vlonder. Met de glasvezels gaat het ook snel. 28 mei in de Bergstraat ging het even mis toen een gasleiding lek raakte en de brandweer moest assisteren om de boel veilig te houden.

Tweelingbroers Guido en Marc, pastoors van respectievelijk Gennep en Ottersum werden vandaag 40jr en dus gezamenlijk 80jr. Na de H Mis die Guido opgedragen had, gefilmd als digitale vervanging van de echte mis in deze corona tijden, werden de broers onthaald op koffie met gebak in de pastorie-tuin. En zoals te zien op de foto's ging het netjes op afstand volgens de richtlijnen. Behalve de broers natuurlijk, maar die voeren een gezamenlijke huishouding. De dag was al goed begonnen, want 's ochtends hadden ze eerst een ontbijt aan de deur gekregen en later in de ochtend was er ook nog een muzikale accordeon serenade door een van de vormelingen. Hopelijk hebben ze een fijne dat gehad.

Nog wat plaatjes, gemaakt door Do

Wiel van Dinter vervolgt zijn verhaal hoe hij persoonlijk de evacuatie en vervolgens terugkeer naar Gennep beleefde als 15 jarige jongen.

De GMC-wagen waggelt de bailybrug af. We zien twee Engelse soldaten op de brug onze auto nakijken. In de Genneper Molen is geen heel raam meer te zien en de muren zijn bezaaid met zwarte kogelgaten. We rijden de Niersstraat in. Het puin knarst onder de autobanden. Hopen vuil en rommel langs de kanten, ramen liggen er overal uit. Iedereen in de auto staart stom naar het uitzicht. De auto draait de Markt op en stopt daar. Een groepje mensen staat ons op te wachten. Een man verwelkomt ons en noteert alle namen. Ik kijk allereerst naar ons huis boven café Smits (in 2020 café de Typhoon): ramen eruit en bijna alle dakpannen weg. Je kijkt nu zo op de kapotte panlatten. Moeder kijkt lijkbleek naar boven. Dan zie ik oom Rien met een bolderkar staan.
	Protestantse kerk in 1945	zijgevel van het stadhuis

Boven
Mijn koffertje en andere spullen gaan op de kar. Vader wil eerst in ons huis gaan kijken. IK loop met hem mee. Het huisnummer 3 is verdwenen. De deur kan zo open. We klimmen de steile trap op, die vol puin ligt. Ik loop direct naar mijn slaapkamer. De vloer en het bed liggen vol kalk van het omlaag gevallen plafond. Ik kan zo door het kapotte plafond de blauwe lucht zien. Het bedmatras is vochtig van de regen en stinkt. Ik trek met moeite de la van de natte, afgebladderde kast open. De la is leeg. Mijn nog ongebruikte MULO-agenda, de boekjes van Dick Bos zijn verdwenen. De scapuliermedaille is ook foetsie.

Graven
Vader zegt tegen moeder dat van de rotzooi daarboven niks meer te gebruiken is. Alles naar de bliksem, zegt hij tegen oom Rien. We gaan op weg naar de Loodsstraat en maken op de Zandstraat een praatje met Jan Gerrits, onze bakker. We moeten naar de kant van de straat, als drie jeeps in volle vaart voorbij scheuren. Hier is blijkbaar hard gevochten. Totaal en half vernielde winkelpanden aan weerskanten. We lopen links de Middelweg in. Zo te zien is er hier minder hard gevochten, de ravage is mindererg. Links in de tuin van slager Lamers zie ik plotseling drie kruisen staan. Soldatengraven. Ook in de Loodsstraat zie ik net als in de Middelweg verschillende minder beschadigde huizen, die in gebruik zijn door Engelse soldaten. Gennep is dus bevrijd maar toch nog bezet.

Bewoonbaar
Ik trek de bolderkar door de Loodsstraat. Veel huizen zijn nog onbewoond. Die mensen moeten nog terugkomen. Grad Noij de melkboer is er al. Bij Anneke Thielen lopen soldaten in en uit. We komen bij opa's huis, nr. 36. Eén van de twee ramen vóór is dichtgeplankt, in het andere zit nog glas. Het raam opzij, van de woonkamer, zit ook dicht met planken. Via de achterdeur en de bijkeuken stappen we de keuken in. Het glas van het raam boven de aanrecht is gelukkig nog heel. Het raam aan de andere kant van de keuken is dicht gespijkerd met een triplex plaat. Oom Rien heeft het huis beneden bewoonbaar gemaakt.

Thuis
Moeder wil van de keuken de woonkamer inlopen. Ze staat meteen stil. De houten vloer is er niet meer, je kijkt zo op de balken. Oom Rien zegt dat de Engelsen in de bitter koude februari de vloer er blijkbaar uitgesloopt hebben om op te stoken en het een beetje warm te hebben.. Hij heeft drie dichte deuren ‘georganiseerd' en die over de balken gelegd, zodat je naar de gang kunt lopen. De trap naar boven is nog begaanbaar. Maar boven is het volgens oom Rien één puinzooi. Hij heeft al bossen stro gehaald en paardendekens bij het depot in de Genneper Molen, zodat we in de voorkamer met z'n allen kunnen slapen. Alle bedden zijn namelijk ergens anders naar toe gesleept.”Jezus, Maria en Jozef”, prevelt mijn moeder. Het zal voorlopig behelpen zijn. MAAR WE ZIJN WEER THUIS !

het ooit roemrijke station van Gennep	hetzelfde station, maar dan vanuit de Bergstraat gefotografeerd