een bak water

Een Genneps schilderij in Australië

Sinds jaar en dag staat op gennepnu.nl al een "special" over de schilderijen van Frans Smits. (Special over Frans Smits) Frans Smits is rond 1900 geboren in de Picardie in Gennep. Zijn vader was wagenmeester bij het spoor (de NBDS). Frans was al vroeg in schilderen geïnteresseerd, maar dit werd hem door zijn ouders zeer ontraden (geen droog brood in te verdienen). Hij ging dus als technisch administrateur bij het spoor werken (de NS) en kwam uiteindelijk in Utrecht terecht. Tot zijn 65e schilderde hij in zijn vrje tijd, maar daarna werd hij beroepsschilder. Hij kwam elk jaar wel 3 of 4 keer in zijn geboorteplaats Gennep terug. Frans heeft nogal wat schetsen en schilderijen van Gennep gemaakt en dan vooral van het Gennep van de jaren 30 en jaren 40 van de vorige eeuw.

Ik kreeg een mailtje van Jan Werner uit Teteringen over Frans Smits. Jan had mijn site na enig zoekwerk naar Frans Smits gevonden. Bij zijn mailtje stuurde hij de foto links. Jan schrijft: "Na wat zoeken heb ik de Frans Smits Pagina op de site gevonden! Mijn vader was in Utrecht een schildersmaat van Frans. Met nog 2 andere vrienden waren zij allen lid van de Utrechtse Vrije Academie Artibus, welke werd geleid door Mar Diemel. Op zondagmorgen trokken de schildersvrienden er op uit vaak de Betuwe in. Hier een foto waar Frans Smits links op staat. (vlnr: Frans Smits, Werner, Joolen, Gerretsen). Er zijn hier ook Smits schilderijen in onze familie, ook in Australië " En in een 2e mail: " Ons Pa heeft veel van de schilderstijl van Smits overgenomen. Sommige, gelijktijdig geschilderde werken lijken dan ook sterk op elkaar. Zijn woonhuis, aan de Merwedekade, was een en al olieverfschilderslucht. Bij slecht weer werd daar op zondagmorgen thuis geschilderd. Midden: ons Pa ( J.A. Werner) ook met een sigaar, met een gebruind landmetershoofd, duidelijk in goede stemming onder zijn schildersvrienden. Daarnaast zit Emile Joolen. Als hoofdvertegenwoordiger van de Inventum in Bilthoven, beschikte hij over een royale Opel Kaptein met grote kofferbak, waarin de veldezels en schilderkisten met schilderijen opgeborgen konden worden. Rechts zit Ed Gerretsen, leraar aan de Grafische school, toen op de Jutphase weg in Utrecht Allen waren ook 's avonds en zaterdagmiddagen op schilderscursus bij de Academie Artibus  aan de Absterderdijk, als actieve vrije tijds schilders. Het schilderij, dat bij mijn oudste Broer Hans Werner in Australië hangt is niet gesigneerd, maar duidelijk in de Frans Smits stijl. Misschien is dit wel een stukje van oud Gennep? " Het schilderij dat Jan bedoelt staat hier rechts en het is inderdaad Gennep, hoek Maasstraat-de Doelen en dan jaren 30 van de vorige eeuw. En zo komt Gennep dus (ook) in Australië terecht.

Het mysterie van de St Agnes MULO

Het MAVO/MULO gebouw naast Maria Goretti ken ik al mijn hele leven. Niks mysterieus aan. Totdat ik het fotoboek zag van Heijs, bij diens afscheid als directeur openbare werken van de gemeente Gennep (zie specials). Het album dateert van 1 dec 1954 toen zijn afscheid was. Het gemeentepersoneel staat middels dat foto-album stil bij alle bouwzaken die in Gennep gerealiseerd zijn toen Heijs direkteur was. En daar zat ook een foto bij van de lagere school (Maria Goretti) en de meisjes MULO (St Agnes) aan de Picardie, die in 1954 net opgeleverd waren.

Die foto, uit dat herinneringsalbum van Heijs, van 1 december 1954, staat links. En daar heeft de MULO toch echt maar één bouwlaag. Op deze site staan ook 2 foto's uit respectievelijk 1960 (Oranje-optocht op 30 april 1960) en van een sacramentsprocessie in 1961. En daarop heeft het gebouw ineens 2 bouwlagen. Hoe kan dat?? Ook als je nu nog naar het gebouw kijkt, is absoluut niet te zien/herkennen dat het oorspronkelijke gebouw van een extra bouwlaag voorzien is. En als bouwkundige vond ik dat bepaald zeer intrigerend en ik ben dus ook al om die reden geïnteresseerd in de sloop van het gebouw. Is daar iets van de geschiedenis van het gebouw te herkennen?

Rita Roelofs-Noij was een van de meisjes die als allereerste naar de nieuwe meisjes-MULO aan de Picardie ging in 1954. Zij vertelt: "Ik zat op de R.K. ULOschool St. Agnes. Die school is verhuisd toen ik naar de eerste klas ging in 1954. Drie lokalen aan de Picardie (het gebouw staat al lang leeg). Twee leraren voor drie klassen: Juf Albers en meneer Bosman. Toen de ULO in 1955 vierjarig werd kwam er een lerares bij maar de naam ben ik vergeten. Mijn diploma haalde ik in 1956." Het gebouw had dus inderdaad klaarblijkelijk maar 3 lokalen in één bouwlaag. Wellicht was er de noodzaak tot uitbreiding vanwege het feit dat de MULO van 3-jarig, 4-jarig werd en wellicht heeft het ook te maken met de na-oorlogse babyboom. Hoe die uitbreiding gerealiseerd is en wat er in de tussentijd met de leerlingen gebeurd is, weet ik niet. Wellicht kan iemand opheldering verschaffen.

Vandaag, kon ik bij de sloop (die al aardig opschiet) inderdaad constateren, dat de geschiedenis van het gebouw zo geweest moet zijn. Ik heb op bovenstaande foto's van vanmiddag op een aantal plaatsen aangegeven hoe het oorspronkelijke gebouw geweest moet zijn en hoe het toen verdubbeld is van 3 naar 6 lokalen door er een verdieping bovenop te zetten. Leuk.

RIP Sint Agnes MULO

	Donderdag 7 maart 2019: Terwijl de narcissen voor het gebouw de nieuwe lente begroeten is het laatste uur geslagen voor het gebouw van de vroegere Sint Agnes MULO aan de Picardie. De eigenlijke sloop is begonnen. Met chirurgische precisie wordt het zeer degelijke gebouw in nog bruikbare onderdelen ontleed door de kraanmachinist van Laarakkers. Over een paar dagen is dit stukje Genneps verleden definitief passé. Het gebouw van Maria Goretti is nog in gebruik en staat dus nog. Voor hoelang nog staat in de sterren geschreven. De schilderingen voor de 2 ramen van de 1e verdieping aan de zuidzijde zijn zo te zien heelhuids verwijderd. Ze zouden mooi staan in een gerenoveerde Pottenhoek, maar ook op andere plaatsen. We wachten het af.

een paar specials

voor de gelegenheid naar voren gehaald.

1976: Actie van "Hartje Gennep". Raadt het gewicht van de middenstand van Gennep

Serie carnavals-foto's uit vooral de 60-er jaren met vooral veel kiekjes van het jeugdcarnaval in o.a het Patronaat en de Blokhut. (van Joop den Boer)

1978: de reconstructie van de Niers- en Zandstraat. Hoe het was, de reconstructie en de opening (door Joop den Boer)

Diverse foto's van Joop den Boer

Kinderoptocht 2019

De kinderoptocht op de dinsdag wordt elk jaar groter en groter. Leuk! Klik op 1 van beide foto's (links of rechts) voor het album.

Optocht 2019

Een hele mooie optocht dit jaar. Het begin was nog nat en koud, maar na enige tijd werd het droog. Ik weet niet wie gewonnen heeft, maar ikzelf vond "make Gennep great again" toch wel het leukst. Vooral de loopgroepen blinken vaak uit in originaliteit. Ik heb een album online gezet met iets meer dan 400 foto's, die natuurlijk weer gedownload mogen worden voor eigen gebruik. Klik op de foto links of rechts voor dit album. Hieronder nog 4 aparte foto's: van een stel dat voor de allerlaatste keer vanuit hun oude eigen huis de optocht bekijkt, de onverschrokken harmonie, een foto die niet eens van mezelf is, en een groepsfoto op verzoek (toen het nog regende, op de markt)

Meester Willie of Wiel van de Martinusschool

		In 1950 werd Wiel van Dinter op 20-jarige leeftijd aangesteld als onderwijzer op de St Martinusschool. Zijn eerste klas was de 2e klas van het schooljaar 1950-1951. De klas zat boven in het achterste lokaal.
			De klas telde 42 leerlingen, waaronder 2x Martien van Schijndel (lijkt mij verwarrend trouwens), maar verder o.a. Joop den Boer, Han Albers, Loek Gilissen, Jan Holtermans, Bert vd Zeeuw en dus nog veel meer. Wiel schreef de namen achter op de foto, zodat deze voor de eeuwigheid bewaard zijn gebleven.
Mijn schooljaar 1953-54 met 51 (!) leerlingen. We zaten in het oude gebouw van de Jongensmulo St. Aloysius. Het klaslokaal zat stampvol. Ik ben er door de versleten houten vloer gezakt en heb een week thuis met het been op een stoel gezeten. (Mijn grootste klas was trouwens 56 leerlingen!)
het is weer een 2e klas met oa Harrie-Jan Metselaars, Tonnie Janssen, Theo Achterberg, Gerard van Duuren, Nol Noy, Jan Kroon en Han van Arensbergen en nog veel meer.
het team van april 1954
		De 3e klas van 1958 met oa.: André Vermeulen, Karel Goertz, TH v.d. Bogaert, W. Venhovens, G Bezemer, H Fleuren, Chris van Duuren, P. van de Heuy en nog vele anderen . Een klas met 50 leerlingen
Het team van 1958 v.l.n.r. boven: Henk Dohmen-Gé Braam-Sjaak Goossens-Jan Thissen zittend: Loed Janssen-Jan Dimmers-J.Beckers-G.Cup-Willie van Dinter		het team van 1960 v.l.n.r. boven: Theo en Sjaak Goossens-Gré Braam-Jan Marcelis onder: Henk Dohmen-Willie van Dinter-J.Beckers (hoofd)-G.Cup
		De combinatieklas 4b+ 5b in het schooljaar 1959-60. De schoolfoto is genomen in april 1960.
		een combinatieklas met "slechts" 38 leerlingen, waaronder Jopie vd Heuy, Victor Roulleaux, Fons van Sambeek, Fred Wubbels, Sj Noij, Jan Peters en veel anderen (zie hiernaast)

Kienderoptocht 2019 op dinsdag 5 maart

Dinsdag 5 maart 2019 om 13.00 uur is het weer zo ver. Zoals elk jaar is weer op carnavalsdinsdag de traditionele Kienderoptocht. Zoals altijd verzorgd door Jong Nederland, de Coloradokevers, ‘t Bombakkes en de Waggelaars. Dit jaar zal de 13 e editie van de Kienderoptocht plaatsvinden met hopelijk mooi weer. Elk jaar is men verbaasd over het aantal kinderen dat deelneemt aan de optocht: het worden er alleen maar meer, en daar is de organistie erg blij mee! De jeugd heeft de toekomst en aan de inzet en de creativiteit van de deelnemers te zien komt die toekomst helemaal goed. Het is ieder jaar weer een mooi gezicht om de prachtig versierde wagens en mooie creaties door de straten van Gennep te zien trekken. Een beeld wat je niet mag missen! De optocht start om 13.00 vanaf het stadhuis op de markt, waarna hij vervolgt door de Zandstraat en dan linksaf slaat, de Middelweg/Steendalerstraat in. Die lopen we helemaal uit tot aan de Pr. Marijkestraat. Daar gaan we weer linksaf de Pr. Marijkestraat door en daarna gaan we linksaf de Picardie in. De optocht eindigt op het plein bij Pica Mare. Als je mee wilt doen, ga dan even naar de website van Jong Nederland Gennep: WWW.JNGENNEP.NL daar staat nog meer informatie en daar kun je jezelf ook inschrijven. Is meedoen niets voor jou? Kom dan zeker kijken! Aansluitend vindt dit jaar de DolDwazeDinsdag plaats, een hele gezellige middag met spellen voor jong en oud! Tijdens de DolDwazeDinsdag zal de prijsuitreiking van Kienderoptocht plaatsvinden, nadat de jury een besluit heeft genomen! Jong Nederland Gennep.

de naam van het Genneperhuis (slot)

Het Genneperhuis heeft door de eeuwen heen verschillende benamingen gehad. Wiel van Dinter heeft hierover al verteld. Nu volgt deel 3 en het slot van dat verhaal. Het hele verhaal is ook toegevoegd als special aan de pagina "specials". Special benaming Genneperhuis.

Hiervoor zagen we dat pas na 1350 de eerste keer in ons bekende documenten een naam voor het woonverblijf van de Heren van Gennep op de landtong noordelijk van Gennep verschijnt. Daarna duurt het nog tot 1517 eer we de naam Genneper huis tegenkomen. Hieronder zullen we zien dat er nog veel andere namen passeren voordat onze hedendaagse benaming gemeengoed is geworden.

 

Afb . Het Genneperhuis vóór 1641

Oorlog De tijd breekt nu aan dat Gennep, en voornamelijk het Genneperhuis, in het blikpunt van de vaderlandse (en Spaanse!) geschiedenis komen te staan: de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648). En tevens de naweeën daarvan. De Gennepse Maasvesting wordt in woord en beeld verschillend benoemd: castrum ten Hage (kasteel); huys und Castell van Gennip . Varianten Tijdens de eerste helft van de 17 de eeuw ligt de focus van de ‘Hollandse Opstand' o.a. op het Genneperhuis. Soldaten van allerlei nationaliteit overspoelen Gennep en de landtong daarboven. De ‘oorlogscorrespondenten' van die tijd spreken van … Haus Gennep en … het stercke Huys Gennep. We vinden gravures (oorlogsfoto's) met … chateau de Gennep; … Schlosz Gennep; … Gennep castellum;… fortresse Gennep; … T' Huys van Gennip . Opmerkelijk is de verbastering door een klagende Maasschipper die spreekt van: Kennipperhuys. Als laatste noemen we nog … het Stercke Casteel van Gennep.

Afb . Genneperhuis tijdens de belegering 1641

Neergang
Tijdens de wekenlange belegering door Frederik Hendrik (1641) brengt het kanonnenvuur zware schade toe aan de vestingwerken van het Genneperhuis. Na inname herstellen de Hollanders provisorisch het Maasfort. Dertig jaar later bezet het Franse leger op weg naar Holland het ijlings verlaten Genneperhuis (1672). Bij de terugtocht naar Frankrijk blaast de Franse genie de fortificaties van de imposante Maasvesting op. Bij de hernieuwde aanval op Holland in 1710 gaan de laatste restanten van de vesting de lucht in. He Genneps volkslied geeft het aan: “Thans ligt gij in puin ter neer”.

schilderij van Ruysdael

Overblijfselen De veranderende tijden maken een wederopbouw van de vesting Genneperhuis niet meer reëel. Wat na de vernietiging overblijft, zijn een zestal woninkjes en schuren buiten het grachtenstelsel. De bouwvallen van de vesting liggen troosteloos verlaten op de Pruisische domeingrond. Bewoners uit de omgeving halen nog bruikbaar bouwmateriaal weg. Zelfs de gemeente Gennep sloopt blauwe tegels uit de verwoeste huismuren op de ruïne. De boeren hakken mergelblokken uit de dikke muurresten, kloppen ze fijn om ze als kunstmest te gebruiken. In de 19 de eeuw voert Waterstaat er steenpuin af om daarmee de kribben in de Maas te verstevigen. Buurtschap De huisjes die er buiten de gracht stonden werden na 1800 een administratieve eenheid op de Gennepse bevolkingslijst. Ze vormden samen de buurtschap Genneperhuis. Het roemruchte Maasfort was een kadasternaam geworden. Toen de huisjes onbewoonbaar raakten, gingen de bewoners in Gennep wonen.

kadasterkaart uit 1732

Veeboer Jan Ambrosius was de laatste bewoner die in 1868 Genneperhuis verliet. Drie maanden na de geboorte van zijn dochtertje Francisca. Zij was de laatste boreling van het gehucht Genneperhuis. Ze ging als kind nog wel eens terug naar de resten van de verlaten boerderij en wist zich in 1958 nog uit haar jeugd op de ruïne opstaande muurresten te herinneren met kogelgaten erin. Speelplek De tand des tijds vervaagde de laatste contouren van de vesting en de natuur bedekte in tientallen jaren de reusachtige puinheuvel met een mantel van gras, onkruid, struiken en bomen. Mijn grootvader (1863), vader (1902) en ik (1930) liepen als jongen vanuit Gennep door de weien van de Maaskemp, klommen over de afrasteringen om bij het Genneperhuis op de wél (wallen) te gaan ravotten en verstoppertje te spelen tussen de struiken. Vanuit de Bloemenstraat kon je de begroeide puinhoop bij de Niersmonding duidelijk zien. Een machtig vestingwerk, eens de geboortegrond van de H. Norbertus van Gennep, verworden tot een grote bult in het weidelandschap. Herleving Maar het Genneperhuis herleeft. In 1995 kreeg het overblijfsel van het Maasbolwerk de status van beschermd monument. Vervolgens werden er plannen gesmeed tot gedeeltelijke restauratie van de ruïne en de omliggende grachtensystemen. In 2009 en 2010 vonden deze werkzaamheden plaats. Door een brug over de Niers en vijf loopbruggen werd het terrein toegankelijk voor het publiek.

Toerisme
De Genneperhuis-ruïne is thans een toeristische trekpleister. De 50 km-lopers van de Nijmeegse Vierdaagse worden sinds 2017 door deze geschiedkundige bezienswaardigheid en het historisch centrum van het stadje Gennep geleid. Daarmee is symbolisch de LAT-relatie tussen burcht en stad hersteld. De naam ‘Het Genneperhuis' klinkt weer in een nieuwe setting.

Wiel van Dinter, februari 2019

Gennep, 200 jaar geleden

Waar was die graanwatermolen, het armenhuis en het gasthuis? Waar waren pastorie, kapelanie, dodenhuisje en logementen? Op onderstaande kaart van het noordelijke gedeelte van de oude kern vind je de antwoorden op die vragen en meer. Een reis terug in de tijd. Napoleon is net verslagen en Gennep is net onderdeel van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden geworden.

Ook in de toekomst volgen nog meer nieuwe leuke en interessante afbeeldingen. Blijf kijken!

Voor degenen die de oude voorpagina's nog eens willen zien:Oude voorpagina's

Binnenkort..... NIEUWE UPDATES.....Blijf kijken! Special struikelstenen