chaos of harmonie? |
Ma heeft de was buiten hangen |
We schrijven inmiddels 1975 en kijken uit vanaf de kerk over de Molenstraat met onze tuin richting het slachthuis en verder naar het noorden richting kerkhof en oude Martinustoren. Ma heeft de was buiten hangen. Dat zie je tegenwoordig bijna niet mee. Misschien hangen mijn spullen er wel tussen alhoewel ik toen in Eindhoven op de TU Eindhoven zat. We zien ook net nog de aanbouw van de Chinees aan de Bleekstraat. Een afgrijselijk lelijk gebouw dat (moet ik helaas bekennen) ikzelf getekend heb. Het was nog een hele opgave om toestemming van de welstandscommissie te krijgen, al ging dat niet over het afgrijselijke ontwerp. Nee, de 1e keer werd het plan afgewezen omdat het boeiboord (de plank langs het platte dak) smaller moest. Tekening aangepast en opnieuw ingediend: het werd wéér afgewezen; nu moest het boeiboord weer breder. Enfin, tekening maar weer aangepast en opnieuw, voor de 3e keer ingediend. En zo ja, het werd goedgekeurd, maar wel onder de voorwaarde dat het boeiboord ter plaatse van de puien onderbroken zou moeten worden en dat een daktuin werd aangebracht. Het stond er echt!. Natuurlijk is er geen daktuin gemaakt, alhoewel het formeel betekende, dat in strijd met de vergunning gebouwd werd. Want de gemeente bedoelde natuurlijk helemaal geen daktuin, maar een daktrim. In die tijd waren er nog geen computers, maar was er veel schrijfwerk. De ambtenaar, die secretaris van de welstandscommissie was, schreef de adviezen en die werden door de secretaresse uitgetypt. Maar niet iedereen heeft een even duidelijk handschrift zodat re r voor een u aangezien kon worden en van de trim een tuin gemaakt werd. Tja. Hieronder nog een aantal andere plaatjes uit 1975
 |
 |
 |
het bejaardenhuis (inmiddels weer gesloopt) in aanbouw |
op het Europaplein is het kermis |
de tennisvelden aan de Maasweg breidden steeds verder uit totdat ze uiteindelijk een stukje verhuisden naar de Kalboerstraat (en Vitesse naar de Heijkuul) |
 |
 |
 |
blik over Pottenhoek en Oliestraat |
blik op de witte Rabo-kolos (hoe die ooit door de welstandscommissie gekomen is???) Op de foto hebben de huizen aan de Molenstraat nog een klein beetje zon. Dat is nu al een stuk minder, en als de plannen worden uitgevoerd die net zijn goedgekeurd, dan komen ze helemaal in de schaduw/het donker te zitten en kijken de flatbewoners ze boven op de kop als ze buiten gaan zitten. |
En de Gennepse Heij (nu Gennep-Zuid) werd langzamerhand gevuld met huizen. Op de plek waar de spoorlijn en het station gelegen had is het nog akelig leeg, maar de papierfabriek draaide toen nog op volle toeren. Ik heb er in de jaren 70 trouwens een jaar of 5 vakantiewerk gedaan, om mijn studie te bekostigen. Vanaf eind juni tot eind augustus en de colleges weer begonnen. 2 jaar op de afdeling verwerking (inpakken van de pleerollen) in de 3-ploegendienst en 3 jaar op de afdeling fabricage (meestal bij de pm5) in de 5-ploegendienst. De laatste was het meest interessant, want in de 3-ploegendienst kreeg je 18% ploegentoeslag en in de 5-ploegendienst kreeg je 33% ploegentoeslag. Het was trouwens wel razend saai werk. Elke 20 minuten de matrijzen wisselen met de kraan en vervolgens rekproeven doen van het pleepapier en dan weer wachten op de volgende rol. Maar ja, het verdiende goed en ik kon mijn studie ermee bekostigen. |
De vernieling en de wederopbouw van Gennep |
Luchtfoto's van 1944, 1949 en 1954 geven een goed beeld van Gennep vóór de vernielingen door de geallieerde bombardementen, maar ook de wederopbouw in de na-oorlogse periode. Hoe de Princessburt ontstond, de Brugstraat werd aangelegd naar een nieuwe verkeersbrug over de Maas, hoe een blokhut verscheen op de "zandberg" in de looi, de bouw van de Martinuskerk, Maria Goretti, garage Jetten (nu AH) en nog veel meer. Een serie plaatjes die u terugneemt naar die periode en hoe Gennep na de oorlog uit de puinhopen weer begon te groeien.
 |
 |
 |
1944 Gennapium en de kale vlakte waar na de oorlog de Princessenbuurt zou verschijnen. Van de Wagenstraat bestond slechts nog het stukje tussen Bergstraat en Loodsstraat |
1944: Maria Oord en klooster. De Martinuskerk is nog intact. Midden op de foto is (met moeite) de afgebrande synagoge terug te vinden |
1944: Papierfabriek (inmiddels CDK) en werkplaats van de MBS, 2 weken voor het fatale bombardement. Linksboven is de Loodsstraat nog juist te zien. Het is ook duidelijk waaraan die straat haar naam te danken had: de straat leidde regelrecht naar de spoorwegloodsen (later papierfabriek) |
 |
 |
 |
Het station van Gennep voordat het in puin geschoten zou worden. Op de foto is trouwens ook goed te zien hoe het spooremplacement de historische wegen (Emmastraat, Bergstraat) vanaf 1973 doorsneden heeft. |
Voorhoevepark. Helemaal links het spoorwachterhuis waar de familie Goertz woonde en ten noorden daarvan het boerderijtje, dat de gemeente in 1942 gebouwd heeft voor het grote gezin Janssen (de Janssen van AVG). Hun huisje aan de Houtstraat was veel te klein voor het grote gezin. |
Rechtsonder zien we de bongerd van de Tulakker (nu Wilhelminaplein). Na de oorlog bouwde Jetten er zijn garage, die nu in gebruik is als supermarkt door Albert Heijn. Het europaplein is er nog niet (kermis wordt gevierd in de bongerd van de Tulakker). De potjesfabriek van van Arensbergen staat op de plek waar nu ongeveer de Lidl gebouwd wordt |
 |
 |
 |
!944: er is nog geen Nieuwstraat. De Oliestraat loopt gewoon door tot op de Niersweg. Waar de Martinuskerk 10jr later gebouwd zal worden is nog een weiland langs de Niers. Het Straatje heeft nog een knik op de plek waar 21 jaar later het toenmalige repetitielokaal van de harmonie gebouwd zou worden. In de Bleekstraat (Pottenhoek) staan nog woonhuizen aan de zuidkant van de straat. Al die huizen zouden ruim een half jaar later afbranden door toedoen van erin bivakkerende geallieerde soldaten. |
Zonlichtheide. Toen het gebouwd werd rond 1930 was het nog alleen maar heide, maar hier zien we de eerste bomen al verschijnen. De lighal aan de oostkant van de Heijenseweg is goed te herkennen. Op/bij Zonlichtheide is overigens midden 1940 de zoon van dokter Stiemens begraven, die bij de aanval van de Duitsers in mei 1940 op vliegveld Ypenburg gesneuveld is. |
1949: Het begin van de Princessenbuurt. De Wagenstraat is doorgetrokken van de Loodstraat tot de Steendalerstraat en verder tot de Picardie. De blokhut van Jong Nederland is net gebouwd (het was de 2e, omdat de 1e uitvoering in de nacht voor de opening was afgebrand). Rechts op de foto zien we ook het barakkenkamp waar al die bouwvakkers uit West Nederland waren ondergebracht om mee te bouwen aan de wederopbouw van Gennep. |
 |
 |
 |
Gennep West is in 1949 nog goeddeels leeg. Het veld van Gennepse Boys (waar later de ZO garage gebouwd zou worden) is nog goed herkenbaar. Ook is te zien dat langzamerhand woonwagens bezit nemen van de zandheuvels op de grens van de Maasuiterwaarden. Een Brugstraat is er nog niet, want er is nog geen verkeersbrug. |
Gennep centrum in 1949. Het 2e veld van Vitesse ligt aan de Maasweg. Helemaal onder (naast de Martinusschool) is een barak gebouwd voor het groene kruis, welke barak later als bibliotheek gebruikt zou worden |
In 1954 zien we dat begonnen wordt met de aanleg van de Niersdijk. De Page is gegroeid. |
 |
 |
 |
1954: Agnes Ulo en Maria Goretti aan de Picardie zijn (zo goed als) gereed. De Irenestraat is goeddeels gereed. Aan de oostzijde van de Beatrixstraat zijn de huizen klaar. De huizen aan de westzijde moeten nog. Ook worden de 1e huizen aan de toekomstige Marijkestraat gebouwd. De straat zelf moet nog aangelegd worden. Op de foto is ook duidelijk dat het plan toen (logischerwijze) eigenlijk was om de Marijkestraat door te trekken tot aan de Loodsstraat. Gelukkig voor mij is dat nooit gebeurd, want precies daar woon ikzelf op dit moment. |
1954: de Brugstraat en de oprit naar de Maasbrug zijn in aanleg. De textiel-fabrieken aan het eind van de Burg Woltersstraat staan er nog (oorspronkelijk Joodse fabrieken). De ZO Hal moet nog verschijnen. |
De Martinuskerk wordt gebouwd. Men is ongeveer halverwege. Later volgt de pastorie en nog later wordt de Niersdijk aangelegd, die Gennep van het hoogwater moet vrijwaren. |
12 september 1944 |
|
Op 17 september 1944 startte operatie Market Garden, waar de geallieerden onder veldmaarschalk Montgomery de doorsteek over de rivieren wilden maken om zo Duitsland nog voor kerstmis 1944 de genadeslag toe te brengen. Zoals we weten liep het in Arnhem spaak. Daar is ook een film over gemaakt "a bridge too far". Om die aanval voor te bereiden werden verkenningsvluchten over bezet gebied gemaakt door de geallieerden om het slagveld en de duitse stelling zo goed mogelijk te verkennen. Op 12 september 1944 werden deze foto's van Gennep gemaakt. We zien hierboven nog het nog zo goed als intacte stationscomplex van Gennep en links de oude kern. Precies 2 weken later, op 26 september voerden de geallieerden met typhoons luchtaanvallen uit op Gennep. Daarbij vielen ook Gennepse slachtoffers, ondermeer Wiel Keijsers, 37jr, die in de werkplaats van de MBS het leven liet. Hij liet een vrouw met 3 kinderen achter. Zijn vrouw was bovendien in verwachting van een 4e kind dat op evacuatie in het Groningse Leek geboren is. Op de foto links is Maria-oord, de TBC-inrichting van dokter Stiemens nog te herkennen. De synagoge aan de Kerkstraat (nu Torenstraat) was toen al afgebrand. We zien ook nog de oude Martinuskerk in volle glorie, inclusief de grote kinderkapel die in de 30-er jaren gebouwd is (vanaf het priesterkoor richting de Haspel). Rechts zien we de uiterwaarden van de Niers, waar 10jr later de nieuwe (huidige Martinuskerk) gebouwd zou worden. |
Intocht ouderenvierdaagse nieuwe stijl |
 |
Vrijdagavond was de intocht van de ouderenvierdaagse. Traditiegetrouw haalde de harmonie de wandelaars op bij het gemeentehuis en ging het in optocht via de cake-jes van Xieje en de kaasblokjes van de kaasboer naar het eindpunt bij de Goede Herder. Dit jaar waren er nog 2 extra obstakels in de vorm van een grote Amerikaanse (bruids?)auto midden op de weg bij de Typhoon en een hele grote vuilniswagen van de papier-actie van Vitesse een stukje verder op. De organisatie had de opzet gewijzigd, en de wandeltocht ook open gesteld voor niet 65+ -ers. Er waren iets meer mensen dan verleden jaar, maar wellicht moet het nog verder groeien. Ik vraag me wel af of het Genneps volkslied niet eindig zal zijn. De huidige generaties leren het niet meer op school, zodat er steeds meer met spiekbriefjes gewerkt moet worden om de tekst te kunnen volgen. Toch jammer, want het Genneps volkslied is toch een van de trotse tradities van Gennep. En welke plaats van de omvang van de kern Gennep heeft er nu een eigen volkslied en dat al meer dan 100jaar lang. Een kort foto-album van www.gennepnu.nl. Klik op de foto links |
Een GROOT feest |
op 8, 9 en 10 juni in de feesttent op de Groes. Want onze harmonie bestaat maar liefst 200 jaar en is daarmee een van de oudste harmonieën van zelfs heel Nederland. Op vrijdagavond treedt op uitnodiging de luchtmachtkapel op, op zaterdagavond is er de harmonie zelf met een spetterend en speciaal Proms-optreden en op zondag is er na de mis eerst een receptie met de gelegenheid om de jubilerende harmonie te feliciteren. Daarna is er een groot jeugd-festival, want wie de jeugd heeft, heeft immers de toekomst. Daar komt dan ook oa zangeres Maan. De toegang op zondag is geheel vrij en u bent van harte welkom om eens binnen te lopen. Voor de optredens op de vrijdagavond (luchtmachtkapel) en de zaterdagavond (de Proms van de harmonie zelf) kunt u nog kaartjes bestellen via de speciale website voor dit jubileum: website harmonie-jubileum.
Als opmaat zijn hier 2 albums. Het eerste met de groepsfoto's van de harmonie door de jaren heen, vanaf 1874 en het 2e album laat foto's zien van de afgelopen 10 jaar. Veel plezier.
 |
 |
en wilt u nog eens wat film-materiaal uit de afgelopen 100 jaar bekijken? Dat kan, op de speciale film-pagina. link naar de filmpagina
Gemeente: nieuwe ronden, nieuwe kansen |
 |
 |
Nieuwe ronde, nieuwe kansen heet het gezegde. Hopelijk geldt dat ook voor 2 van mijn bekende stokpaardjes: 1) dat de ouders en MR van vooral Maria Goretti nu eens eindelijk wèl betrokken worden bij de plannen voor een kindcentrum èn dat de afwegingen objectief en ter zake deskundig gemaakt worden en 2) dat het nu meer dan 50 jarige probleem van het autoverkeer in de oude kern van Gennep nu eindelijk wordt opgelost. |
de nieuwe gemeenteraad met hun voorzitter, de burgemeester en met de griffier |
het nieuwe college van B&W op hun 1e vergadering op 15 mei |
 |
De oplossing is zelfs (nog) goed uitvoerbaar en financieel haalbaar. Maak een rotonde op de aangegeven plaats en pas Melkstraatje, Genneperhuisweg en Straatje aan. Daarbij kan dan meteen het Straatje aan de zijde van de Groes gelegd worden ipv aan de zijde van Jan Linders hetgeen een recent gecreëerd probleem daar helpt op te lossen. Met het uitvoeren van die aansluiting en aanpassingen kan de shared space voor het doorgaand verkeer worden afgesloten, wordt de oude (winkel)kern van Gennep ineens veel beter ontsloten (we wilden het oude winkelhart van Gennep een oppepper geven?), wordt meteen de Maaskemp en de loswal vanuit Gennep beter bereikbaar (zoals gewenst in de regiovisie) en wordt het verkeer van de Niersweg weggehaald, zodat de koppeling van de oude kern met de Niers hersteld kan worden. Bijkomend effect is dat dergelijke ontsluiting vanuit het westen ook het parkeren op de Pottenhoek en Nieuwstraat zal ontlasten. En nog mooier is dat ook de aansluiting van de Weverstraat op de Brabantweg (de Wever-rotonde) kan worden afgesloten, waardoor meteen die kostbare fietstunnel compleet overbodig wordt. Het uitgespaarde geld van die fietstunnel is voldoende voor het realiseren van deze plannen, want de gemeente en provincie hebben zelf uitgerekend dat deze plannen 1,5 miljoen euro kosten. Het is dus ook nog eens kosten-neutraal. Maar tja: Zeg dit nu al vanaf 2005 en de verkeers-situatie is alleen maar erger geworden. Maar: nieuwe ronde, nieuwe kansen. En wellicht dus hopen op gezond verstand. |
Het Vaandel |
van de harmonie, het oudste, dateert van 1861. Wiel vervolgt zijn verhaal over de harmonie vóór 1900:
Vaandel
Het eerste vaandel van de Harmonie (de oude vaandeldrager Jan Achterberg sprak van: ‘de drapeau') is meer dan 100 jaar aan het hoofd van het muziekkorps meegedragen, telkens wanneer het gezelschap naar buiten optrad. Het is thans wegens ouderdom ter bescherming achter glas in het repetitielokaal opgeborgen. In 1962 – precies honderd jaar na de aanschaf van het oude vaandel - werd de huidige, "nieuwe" vlag geleverd door de Fa. Brand te Voorburg.
|
Voorkant Het oude vaandel is een rood fluwelen, gevoerd doek met aan drie kanten een rand van franjes. Centraal aan deze voorkant een bundel geborduurde muziekinstrumenten (trompetten, klarinetten). Daarboven in een boog de woorden Unitas et Fidelitas van borduurstiksel. Onder de bundel de jaartallen 1818 en 1861 , eveneens van borduurgaren. |
 |
Achterkant Aan de keerzijde op het doek centraal de omrande beeltenis van St. Cecilia met de harp, en daaronder het woord Gennep. Opvallend is dat de woorden Kerkelijke Harmonie op het vlaggendoek ontbreken. Deze woorden komen op de huidige vlag wel voor. Verder constateren we dat het jaartal 1861 geen jubileumjaar voor de Harmonie is. |
 |
Geschenk
Een verklaring voor dat jaartal 1861 zou het volgende kunnen zijn. In 1860 overleed de oprichter van de Harmonie pastoor Theodoor van Alphen. 1861 was het laatste jaar dat Jan Arnold Michels, jongste zoon van Clara van Alphen, de zus van de pastoor, het korps ‘Unitas et Fidelitas' dirigeerde. De pas benoemde kapelaan Gerardus Billekens volgde hem op als muziekdirecteur. In 1861 hield de Harmonie dus op een ‘familie-aangelegenheid' te zijn! De welgestelde Jan Arnold Michels schonk de Harmonie een kostbaar vaandel als herinnering aan de families Van Alphen en Michels, die met het korps vergroeid waren.
Jubileum
Daarenboven deed zich het feit voor dat Jan A. Michels in 1836 de directie van het Harmoniegezelschap overnam van zijn oudere broer Herman G. Michels en hij in 1861 vijfentwintig jaar dirigent van U.et F. was! Twee redenen derhalve voor een memorabele geste. Harmonie Unitas et Fidelitas, dan nog steeds uniek in de regio, kon zich sindsdien, getooid met een prachtig vaandel, in en buiten Gennep presenteren.
Presenteren vaandel Het vaandel van 1861 heeft aan drie randen franjes. Aan de vierde rand van het doek ontbreekt die versiering en zitten er ijzeren ogen. Dit wijst erop dat de vlag aanvankelijk gedragen is met de vlaggenstok op de schouder. En dus voor het publiek aan twee kanten zichtbaar. Deze manier van presenteren is niet lang volgehouden. Tussen de vaandeldrager en de eerste rij muzikanten ontstond bij het marcheren een te grote opening. Op de oudste groepsfoto van de Harmonie uit 1874 is de drapeau dan ook op één hoekpunt aan de stok bevestigd. |
de oudste bekende foto van de harmonie, daterend uit 1874 |
Glasramen
De derde dirigent Jan A. Michels trouwde in 1839 te Ottersum met Henrica van de Loo, geboren op de boerenhoeve Roepaen aldaar. Jans moeder was Clara van Alphen, zus van de pastoor. De drie families waren nauw met elkaar verbonden. Zij schonken de Gennepse Martinuskerk twee geschilderde glasramen op het priesterkoor. Op een daarvan stond de tekst In piam memoriam Theodorus van Alphen pastoris.
|
1945 Martinuskerk-foto Karel Heijs |
Oorlog Bij beschietingen van de kerk tijdens de frontmaanden 1944-45 werd de kerk alsook de ramen vernield. Tijdens de evacuatie van de Gennepse burgerbevolking in oktober 1944 bleef het harmonievaandel in Gennep achter. Bij terugkeer van de burgers in het voorjaar 1945 vond men het vervuilde vaandel terug. Het lag nog in een houten kist op het repetitielokaal (toen in de Kerkstraat). Het toenmalige harmoniebestuur liet het restaureren en in zijn oude glorie herstellen. Het heeft daarna weer dienst gedaan tot 1962. |
Ook in de toekomst volgen nog meer nieuwe leuke en interessante afbeeldingen. Blijf kijken!
Voor degenen die de oude voorpagina's nog eens willen zien:Oude voorpagina's